دگزامتازون (Dexamethasone)

مطلب را به اشتراک بگذارید

موارد و مقدار مصرف:‏
اووئیت (‏uveitis‏)، التهاب عنبیه و جسم مژگانی، التهاب پلک‌ها، ملتحمه، قرنیه، بخش قدامی چشم، آسیب قرنیه ناشی از ‏سوختگی یا نفوذ اجسام خارجی به داخل چشم، مهار رد پیوند پس از کراتوپلاستی.  
بزرگسالان و کودکان: ۲-۱ قطره در ملتحمه چکانده می‌شود. در موارد شدید، برای درمان اولیه، هر یک ساعت به داخل ‏ملتحمه چکانده می‌شود. به تدریج با بهبود شرایط بیمار، دوز کاهش می‌یابد. در موارد خفیف، ۱ تا ۲ قطره، روزانه ۴ تا ۶ ‏بار در ملتحمه چکانده می‌شود. دوز را با بهبود شرایط می‌توان کاهش داد. طول مدت درمان به نوع و شدت بیماری بستگی ‏دارد (چند روز تا چند هفته).  
مکانیسم اثر:‏
اثر ضدالتهاب: کورتیکواستروئیدها ساخت آنزیمهای مورد نیاز برای کاهش پاسخ التهابی را تحریک می‌کنند. دگزامتازون ‏یک آدرنوکورتیکوئید طولانی اثر صناعی و فلوئوردار است که اثر ضدالتهابی آن زیاد و اثرات مینرالوکورتیکوئیدی آن ‏حداقل است. قدرت اثر این دارو ۳۰-۲۵ برابر مقدار معادل هیدروکورتیزون است. قابلیت حلالیت دگزامتازون بسیار کم ‏است و از این رو ، زمان لازم برای شروع اثر آن بیشتر است، ولی اگر به صورت سوسپانسیون مایع به کار رود، مدت ‏اثر طولانی‌تری خواهد داشت. ملح سدیم فسفات حلالیت زیادی دارد و زمان لازم برای شروع اثر آن کم و طول مدت اثر آن ‏کوتاه است. ‏
عوارض جانبی:‏
چشم: سوزش یا خارش موقت چشم بعد از مصرف دارو، کراتیت نقطه‌دار اپی تلیال، افزایش فشار داخل چشم، نازک شدن ‏قرنیه، ایجاد اختلال در بهبود زخم قرنیه، افزایش استعداد ابتلا به عفونتهای ویروسی یا قارچی قرنیه، زخم شدن قرنیه، ‏گلوکوم، آب مروارید، کاهش دقت و میدان بینایی (با مصرف طولانی مدت).  
سیستمیک: عوارض سیستمیک نادرند ، ‌ولی با مصرف مقادیر زیاد یا طولانی مدت دارو ممکن است بروز کنند.
هشدار: در صورت کاهش دقت یا میدان دید ، باید مصرف دارو قطع شود. 
فارماکوکینتیک:‏
جذب: بعد از مصرف چشمی، از طریق مایع زلالیه چشم جذب می‌شود. از آنجا که مقادیر مصرف دارو بسیار کم است، در ‏صورت جذب سیستمیک نیز مقدار آن ناچیز خواهد بود.  
پخش: در سرتاسر لایه‌های بافت موضعی انتشار می‌یابد. آن مقدار از دارو که جذب سیستمیک می‌شود، به سرعت از خون ‏خارج شده و در داخل عضلات، کبد، پوست، روده‌ها و کلیه‌ها انتشار می‌یابد.  
متابولیسم: عمدتاً به طور موضعی متابولیزه می‌شود. آن مقدار از دارو که جذب سیستمیک می‌شود، عمدتاً در کبد به ‏متابولیتهای غیرفعال تبدیل می‌شود.  
دفع: متابولیتهای غیرفعال عمدتاً به صورت سولفات و گلوکورونید و همچنین ، به صورت محصولات غیرکونژوگه از ‏طریق کلیه‌ها دفع می‌شوند. مقادیر کمی از متابولیتها نیز از طریق مدفوع دفع می‌شوند. ‏
موارد منع مصرف و احتیاط:‏
موارد منع مصرف: حساسیت مفرط نسبت به هریک از اجزای فرآورده، عفونتهای قارچی، ویروسی یا باکتریایی شدید ‏چرکی و درمان‌نشده چشم، عفونت‌های مایکوباکتریایی چشم (شامل توبرکولوز چشمی)، پس از برداشت اجسام خارجی ‏سطحی از قرنیه.  
موارد احتیاط:  
الف) خراشهای قرنیه چشم که ممکن است عفونی باشد (بخصوص عفونت هرپسی).  
ب) در صورتی که عفونت باکتریایی به سرعت به درمان مناسب پاسخ ندهد ، مصرف دگزامتازون باید قطع و درمان ‏دیگری جایگزین آن گردد.  
پ) گلوکوم؛ زیرا این دارو ممکن است فشار داخل چشمی را افزایش دهد. طی دو ماه نخست درمان با این دارو، فشار داخل ‏چشم باید با فواصل ۴-۲ هفته اندازه‌گیری شود و سپس، در صورت عدم افزایش فشار داخل چشم، این آزمون را می‌توان ‏هر ۲-۱ ماه انجام داد. دگزامتازون بیش از هر داروی چشمی دیگری موجب افزایش فشار داخل چشم در بیماران مستعد ‏می‌شود. ‏
اشکال دارویی: ‏
Drop: 0.1%‎‏ ‏
اطلاعات دیگر: ‏
طبقه‌بندی فارماکولوژیک: کورتیکواستروئید.  
طبقه‌بندی درمانی: ضد التهاب چشمی.  
طبقه‌بندی مصرف در بارداری: رده ‏C‏  
نکات قابل توصیه به بیمار:‏
‏۱- قبل و بعد از مصرف قطره، دست‌ها باید با آب و صابون شسته شود. از تماس نوک قطره چکان با چشم پرهیز کنید.  
‏۲- پس از چکاندن قطره، به مدت یک دقیقه با انگشت شسته شده، گوشه چشم را فشار دهید تا قطره از مجرای اشکی وارد ‏بینی نشود.  
‏۳- افراد دیگر نباید از قطره شما استفاده کنند. ‏

مقالات مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *