موارد و مقدار مصرف:
الف) آنمی ناشی از نارسایی مزمن کلیوی.
بزرگسالان: ابتدا unit/kg 100-50 وریدی یا زیر جلدی ۳ بار در هفته تجویز می‌شود.
در بیماران تحت دیالیز بهتر است دارو وریدی تجویز شود. در بیمارانی که دیالیز نمی‌شوند می‌توان زیر جلدی یا وریدی دارو را تجویز کرد. در صورت رسیدن به هماتوکریت هدف یا افزایش بیش از ۴ واحد در عرض دو هفته دوز دارو را کاهش دهید. در صورت عدم رسیدن به هماتوکریت هدف یا عدم افزایش ۵ الی ۶ واحد در عرض ۸ هفته دوز را افزایش دهید. میزان دوز نگهدارنده وابسته به بیمار است.
ب) آنمی ناشی از زایدوودین در بیماران مبتلا به ایدز.
بزرگسالان: قبل از شروع درمان بهتر است سطح اریتروپویتین آندوژن مشخص شود. بیماران با سطوح miliunits/ml ۵۰۰ یا بیشتر به درمان پاسخ نمی‌دهند. در بیماران با سطوح کمتر از miliunits/ml 500 که دوز هفتگی mg 4200 از زایدوودین یا کمتر دریافت می‌کنند. Units/kg 100 وریدی یا زیر جلدی ۳ بار در هفته برای ۸ هفته تجویز شود. دوز را به میزان units/kg 100-50 سه بار در هفته افزایش دهید و میزان پاسخ دهی را هر ۴ تا ۸ هفته ارزیابی کنید. دوز نگهدارنده را بر مبنای بیمار تنظیم کنید.
پ) آنمی ثانویه به شیمی درمانی.
بزرگسالان: units/kg 150 سه بار در هفته زیر جلدی برای ۸ هفته یا تا زمانی که به هموگلوبین هدف برسید می‌باشد. اگر پاسخ بعد از ۸ هفته رضایت‌بخش نباشد، دوز را به units/kg 300 سه بار در هفته زیر جلدی افزایش دهید.
ت) جهت کاهش نیاز به ترانسفیوژن خون در بیماران آنمیک که تحت جراحی غیر اورژانس، غیر قلبی و غیر عروقی قرار می‌گیرند.
بزرگسالان: units/kg 300 زیر جلدی روزانه برای ۱۰ روز قبل از جراحی، روز جراحی و تا ۴ روز بعد از جراحی. یا units/kg 600 زیر جلدی هفتگی (۲۱، ۱۴ و ۷ روز قبل از جراحی) بعلاوه دوز چهارم که در روز جراحی تجویز می‌شود. قبل از شروع درمان مطمئن باشید که سطح هموگلوبین بیشتر از g/dl 10 و کمتر از g/dl ۱۳ است.
مکانیسم اثر:
اثر ضد آنمی: دارو تقسیم و تمایز گلبولهای قرمز در مغز استخوان را تحریک می‌کند.
اپوئیتین آلفا، یک گلیکوپروتئین دارای ۱۶۵ آمینواسید است که از طریق تکنولوژی DNA نوترکیب بدست می‌آید.
تداخل دارویی:
گزارش نشده است.
عوارض جانبی:
اعصاب مرکزی: ضعف، سرگیجه، خستگی، سردرد، پارستزی، تشنج.
قلبی ـ عروقی: ادم، فشار خون بالا.
دستگاه گوارش: اسهال، تهوع، استفراغ.
متابولیک: هایپرکالمی، هایپرفسفاتمی، هایپر اوریسمی.
عضلانی ـ اسکلتی: آرترالژی.
تنفسی: سرفه، تنگی نفس.
سایر عوارض: بثورات جلدی، کهیر، عوارض محل تزریق، افزایش تشکیل لخته در گرافت‌های شریانی وریدی، پیرکسی.
مسمومیت و درمان:
حداکثر دوز مطمئن دارو مشخص نیست. دوزهای با مقادیر units/kg 1500 سه بار در هفته به مدت سه هفته بدون عارضه خاصی تجویز شده‌اند. دارو باعث پلی سیتمی می‌شود. فلبتومی برای کاهش هماتوکریت و رساندن به حد مطلوب استفاده می‌شود.
فارماکوکینتیک:
جذب: جذب دارو از راه زیر جلدی با تأخیر و نا کامل است. بعد از ۲۴-۵ ساعت به پیک اثر خود می‌رسد.
پخش و متابولیسم و دفع دارو مشخص نیست.
موارد منع مصرف و احتیاط:
موارد منع مصرف: حساسیت به آلبومین (انسانی) یا سلولهای مشتق از پستانداران؛ فشار خون کنترل نشده.
موارد احتیاط : این گروه از داروها ریسک وقایع ترومبوآمبولیک و قلبی ـ عروقی و متعاقباً مورتالیتی را افزایش می‌دهند. افزایش سریع هموگلوبین (بیشتر از g/dl 1 طی ۲ هفته) یا حفظ آن در مقادیر بالا این احتمال را افزایش می‌دهد.
مواردی از آنمی شدید و PRCA بخصوص در بیماران با CRF که دوزهای زیر جلدی این دارو را دریافت می‌کنند گزارش شده است. بیمارانی که به دارو پاسخ نمی‌دهند باید از نظر PRCA (آپلازی خالص سلولهای قرمز) یا تولید آنتی بادی علیه دارو بررسی شوند. در صورت بروز هر کدام از موارد فوق مصرف دارو باید قطع شود.
در بیماران مبتلا به سرطان سینه، سر و گردن، سرویکس، لنفوم و سرطان ریه با سلولهای بزرگ، در صورت دریافت اریتروپویتین و رسیدن هموگلوبین به میزان بیشتر از g/dl 12 مرگ و میر افزایش می‌یابد. در صورت مقادیر کمتر از g/dl ۱۲ این احتمال کمتر است.
اثر دارو بر روی تکثیر سلولهای توموری در دست بررسی است. در بیماران سرطانی تنها در موارد آنمی ناشی از شیمی درمانی دارو را مصرف کنید و بعد از پایان شیمی درمانی مصرف دارو را قطع کنید. در بیمارانی که داروهای ایمنوساپرسیو اثر قاطع درمانی روی بیماری دارد، اریتروپویتین را مصرف نکنید.
در بیماران CRF رساندن هموگلوبین به مقادیر g/dl 12-10 توصیه می‌شود. بیمارانی که با مصرف اریتروپوتین به این سطح نمی‌رسند در معرض عوارض قلبی ـ عروقی و مرگ و میر بالاتری قرار دارند. مصرف دارو به علت افزایش گلبولهای قرمز و کاهش حجم پلاسما کارایی دیالیز را کاهش می‌دهد. در این موارد تعدیل پارامترهای دیالیز لازم است.
در بیماران با سابقه فشار خون بالا دارو با احتیاط به کار رود. افزایش سریع هماتوکریت باعث بدتر شدن فشار خون می‌شود. در صورت افزایش هموگلوبین بیشتر ازg/dl 1 در عرض دو هفته دوز دارو را کاهش دهید. قبل از شروع درمان فشار خون کنترل شود. آنسفالوپاتی هایپرتنسیو در بیمارانی که این دارو را دریافت می‌کنند گزارش شده است.
دارو میزان DVT را در کسانی که پروفیلاکسی ضد انعقاد دریافت نمی‌کنند افزایش می‌دهد. در بیمارانی که جراحی می‌شوند حتماً DVT پروفیلاکسی انجام شود. افزایش میزان مرگ و میر در بیماران تحت درمان با اریتروپویتین که عمل بای پس عروق کرونر را انجام می‌دهند گزارش شده است، که به دلیل وقایع ترومبوتیک است. دارو جهت کاهش میزان نیاز به ترانسفیوژن در بیمارانی که تحت جراحی عروقی یا قلبی قرار می‌گیرند توصیه نمی‌شود.
در بیماران با سابقه تشنج با احتیاط به کار رود. چون افزایش سریع هماتوکریت تشنج را بدتر می‌کند. در صورت افزایش هموگلوبین بیشتر از g/dl 1 طی ۲ هفته دوز دارو را کاهش دهید. در موارد پورفیری نیز با احتیاط به کار رود.
ایمنی و اثربخشی دارو در کودکان زیر یک ماه اثبات نشده است.
چون فرآورده حاوی آلبومین است احتمال انتقال بیماریهای ویروسی و CreutzFeldt-jakob وجود دارد.
جهت اصلاح حاد آنمی شدید یا به عنوان جایگزین ترانسفیوژن توصیه نمی‌شود.
قبل از شروع درمان آنمی، میزان B12، فولات و دیگر فاکتورهایی که پاسخ به دارو را مختل می‌کنند چک کرده و اصلاح کنید. پاسخ دهی ضعیف به دارو ممکن است به خاطر کمبود این فاکتورها یا بیماریهای بدخیم، همولیز، فیبروز مغز استخوان یا دفع خون پنهان باشد. در صورت سطح فریتین کمتر از mcg/l 100 یا Tsat<20% استفاده از آهن جایگزین توصیه می‌شود.
اشکال دارویی:
Injection: 1000, 2000, 4000, 10000, 20000 U/ml, 2000, 4000 U/0.3ml, 4000 U/0.4ml, 2000 , ۴۰۰۰۰ U/ml, 0.5ml
اطلاعات دیگر:
طبقه‌بندی فارماکولوژیک: گلیکوپروتئین.
طبقه‌بندی درمانی: ضد آنمی.
طبقه‌بندی مصرف در بارداری: رده C
نام‌های تجاری: Eprex
ملاحظات اختصاصی:
۱- در بیماران مبتلا به ایدز که تحت درمان با زایدوودین هستند، هماتوکریت را هفتگی تا زمان پایدار شدن و سپس دوره‌ای چک کنید.
۲- بیماران عموماً به جایگزینی آهن نیاز دارند. قبل و ضمن درمان سطح آهن سرم فریتین و ترانسفرین را بررسی کنید.
۳- در صورت عدم پاسخ به دارو علل زیر را مد نظر قرار دهید: کمبود ویتامین، کمبود آهن، عفونت زمینه‌ای، دفع خون پنهان، بیماریهای هماتولوژیک زمینه‌ای، همولیز، مسمومیت با آلومینیوم، یا افزایش دوز زایدوودین.
۴- CBC را به همراه پلاکت‌ها به صورت منظم مانیتور کنید.
۵- هماتوکریت را ۲ بار در هفته تا زمان پایدار شدن و ضمن تغییر دوز مانیتور کنید. برای اثر دارو روی هماتوکریت ۶-۲ هفته زمان لازم است.
نکات قابل توصیه به بیمار:
ضمن مصرف دارو به طور منظم فشار خون خود را کنترل کنید.دارو روی بیماری زمینه‌ای شما تأثیری ندارد.
مصرف در کودکان: ایمنی و اثر بخشی در کودکان اثبات نشده است.
مصرف در شیردهی: ترشح دارو در شیر مشخص نیست با احتیاط به کار رود.
