موارد و مقدار مصرف
الف) بیماری مسافرت
بزرگسالان: از راه خوراکی مقدار ۲۵ میلی‌گرم دو بار در روز مصرف می‌شود. اولین دوز نیم تا یک ساعت قبل از مسافرت مصرف می‌شود.
کودکان: از راه خوراکی مقدار ۲۵-۵/۱۲ میلی‌گرم دو بار در روز مصرف می‌شود.
ب) تهوع و استفراغ
بزرگسالان: از راه خوراکی یا تزریق عضلانی، مقدار ۲۵-۵/۱۲ میلی‌گرم هر ۶-۴ ساعت بر حسب نیاز، مصرف می‌شود.
کودکان: از راه خوراکی ۲۵-۵/۱۲ میلی‌گرم بر حسب نیاز هر ۶-۴ ساعت یا از راه تزریق عضلانی mg5/12-25/6 بر حسب نیاز هر ۶-۴ ساعت مصرف می‌شود.
پ) رینیت، نشانه‌های آلرژی
بزرگسالان: از راه خوراکی مقدار ۵/۱۲ میلی‌گرم چهار بار در روز یا ۲۵ میلی‌گرم هنگام خواب مصرف می‌شود.
کودکان: از راه خوراکی، مقدار ۵/۱۲ – ۲۵/۶ میلی‌گرم سه بار در روز، یا ۲۵ میلی‌گرم به هنگام خواب مصرف می‌شود.
ت) به عنوان تسکین بخش
بزرگسالان: از راه خوراکی یا تزریق عضلانی، مقدار ۵۰-۲۵ میلی‌گرم به هنگام خواب مصرف می‌شود.
کودکان: از راه خوراکی یا تزریق عضلانی، ۲۵-۵/۱۲ میلی‌گرم به هنگام خواب مصرف می‌شود.
ث) به عنوان تسکیل بخش یا داروی کمکی ضد دردهای متداول، قبل یا بعد از اعمال جراحی.
بزرگسالان: از راه خوراکی یا تزریق عضلانی مقدار ۵۰-۲۵ میلی‌گرم مصرف می‌شود.
کودکان بزرگتر از ۲ سال: برای مصرف پیش از جراحی، مقدار mg/kg1/1 از راه خوراکی یا عضلانی همراه با دوز کمی از یک اوپیوئید یا باربیتورات و یک داروی شبه آتروپین مصرف می‌شود. برای مصرف پس از جراحی، از راه خوراکی مقدار mg25-5/12 مصرف می‌شود. برای کاهش اضطراب و ایجاد خواب در شب قبل از جراحی mg 25-5/12 خوراکی تجویز می‌شود.
مکانیسم اثر
اثر ضد استفراغ و ضد سرگیجه حقیقی: فعالیت ضد موسکارینی مرکزی موجب بروز اثرات ضد استفراغ و ضد سرگیجه حقیقی می‌شود. پرومتازین منطقه ماشه‌ای گیرنده‌های شیمیایی بصل النخاع (CTZ) را نیز مهار می‌کند.
اثر ضد هیستامین: پرومتازین با هیستامین برای گیرنده H1 رقابت می‌کند و در نتیجه نشانه‌های رینیت آلرژیک و کهیر را فرو می‌نشاند. این دارو از آزاد شدن هیستامین جلوگیری نمی‌کند.
اثر تسکین بخشی: مکانیسم اثر مضعف CNS پرومتازین مشخص نیست، فنوتیازینها احتمالاً با کاهش تحریک سیستم مشبک ساقه مغزی موجب تسکین می‌شوند.
تداخل دارویی
پرومتازین نباید با اپی نفرین به طور همزمان مصرف شود، زیرا ممکن است موجب انسداد نسبی آدرنرژیک شده و کمی فشار خون را تشدید کند.
در صورت مصرف همزمان با مهار کننده‌های MAO، این داروها با دتوکسیفیه شدن ضد هیستامینها و فنوتیازینها تداخل کرده و در نتیجه اثرات ضد کولینرژیک و تسکین بخش این داروها را طولانی و تشدید می‌کند.
در صورت مصرف همزمان با سایر ضد هیستامینها یا داروهای مضعف CNS، مانند الکل، باربیتوراتها، آرام بخشها، داروهای خواب آور و ضد اضطراب، ممکن است اثرات اضافی مضعف CNS بروز کند.
پرومتازین ممکن است اثرات ضد پارکینسونی لوودوپا را کاهش دهد.
ملاحظات اختصاصی
علاوه بر ملاحظات مربوط به تمامی فنوتیازینها، رعایت موارد زیر توصیه می‌شود:
۱- اثرات بارز تسکین بخش این دارو ممکن است مصرف آن را در بعضی از بیماران سرپایی محدود سازد.
۲- در صورت تزریق وریدی دارو، سرعت آن نباید از mg/min25 تجاوز کند و غلظت آن نباید بیش از mg/ml25 باشد. به هنگام انفوزیون وریدی، دارو را باید در ورق آلومینیوم پیچیده و از نور محافظت کرد.
۳- پرومتازین و پتدین را می‌توان در یک سرنگ مخلوط کرد.
نکات قابل توصیه به بیمار
۱- احتمال بروز حساسیست به نور وجود دارد. تا آنجا که ممکن است از قرار گرفتن در معرض نور خودداری کنید.
۲- برای درمان بیماری مسافرت، اولین مقدار مصرف را ۶۰-۳۰ دقیقه قبل از مسافرت مصرف کنید. در روزهای بعد، دارو را هنگام برخاستن از خواب و با غذای شب مصرف نمایید.
مصرف در سالمندان: بیماران سالخورده معمولاً نسبت به عوارض جانبی ضد هیستامینها حساس تر هستند و بخصوص احتمال بروز سرگیجه، رخوت، تهییج پذیری مفرط، خشکی دهان و احتباس ادرار در آنها بیشتر از بیماران جوانتر است. این نشانه‌ها معمولاً به کاهش مقدار مصرف پاسخ می‌دهند.
مصرف در کودکان: این دارو در کودکان مبتلا به اختلالات تنفسیباید با احتیاط تجویز شود. بی ضرری مصرف این دارو در کودکان کوچکتر از ۲ سال ثابت نشده است. این دارو نباید در شیرخواران کوچکتر از سه ماه مصرف شود. این دارو در کودکان ممکن است باعث اثر متناقض شود.
مصرف در شیردهی: ضد هیستامینها مانند پرومتازین نباید دردوران شیردهی مصرف شوند. بسیاری از این داروها در شیر ترشح می‌شوند و نوزاد را در معرض خطرات تهییج پذیری غیر معمول قرار می‌دهند؛ بخصوص نوزادان نارس و سایر نوزادان ممکن است دچار تشنج شوند.
اثر بر آزمایشهای تشخیصی
مصرف پرومتازین باید چهار روز قبل از انجام آزمونهای تشخیصی پوست قطع شود تا از مهار، کاهش یا پنهان ساختن پاسخ آزمون جلوگیری شود. پرومتازین ممکن است موجب بروز افزایش قند خون و نتایج منفی یا مثبت کاذب در آزمون بارداری شود. این دارو ممکن است با تعیین گروه خون در سیستم ABO تداخل کند. این دارو ممکن است باعث کاهش شمارش WBC، پلاکت‌ها و گرانولیست‌ها شود.
مکانیسم اثر:
جذب: از دستگاه گوارش به خوبی جذب می‌شود. اثر دارو بعد از مصرف خوراکی یا تزریق عضلانی پس از ۲۰ دقیقه و از راه وریدی پس از حدود ۵-۳ دقیقه شروع می‌شود. اثرات دارو معمولاً تا ۶-۴ ساعت باقی می‌ماند، اما ممکن است تا مدت ۱۲ ساعت دوام داشته باشد.
پخش: به طور گسترده در سرتاسر بدن انتشار می‌یابد. از جفت عبور می‌کند.
متابولیسم: در کبد متابولیزه می‌شود.
دفع: متابولیتهای دارو از طریق ادرار و مدفوع دفع می‌شود.
موارد منع مصرف و احتیاط
موارد منع مصرف: حساسیت مفرط شناخته شده نسبت به پرومتازین یا سایر ضد هیستامینها یا فنوتیازینها، کودکان دهیدراته یا شدیداً بد حال (خطر بروز انواع دیستونی افزایش می‌یابد)، صرع (ممکن است اختلالات تشنجی را تشدید کند)، کودکان زیر ۲ سال، انسداد روده‌ای، هایپر پلازی پروستات، انسداد گردن مثانه، تضعیف CNS، زخم گوارشی که باعث تنگی شده است، نوزادان، شیرخواران نارس، دوران شیردهی.
موارد احتیاط: بیماری قلبی – عروقی، اختلالات حاد یا مزمن تنفسی (بخصوص در کودکان) (ممکن است رفلکس سرفه را کاهش دهد)، اختلال عملکرد کبدی، کودکان دارای سابقه آپنه در هنگام خواب یا سابقه فامیلی سندرم مرگ ناگهانی شیرخوار، آسم، زخم گوارشی.
اشکال دارویی:
Tablet: 25mg
Injection: 25 mg/ml, 1ml, 25 mg/ml, 2ml
