موارد و مقدار مصرف:
درمان نگهدارنده آسم، آسم در صورت نیاز به کورتیکوستروئید خوراکی.
بزرگسالان و کودکان بزرگتر از ۱۲ سال در صورت مصرف برونکودیلاتور یا کورتیکوستروئید استنشاقی: در صورت شروع با دوز ۲۲۰ میکروگرم استنشاقی روزانه در هنگام غروب. حداکثر ۴۴۰ میکروگرم در روز.
بزرگسالان وکودکان بزرگتر از ۱۲ سال در صورت مصرف کورتیکوستروئید خوراکی: ۴۴۰ میکروگرم ۲ بار در روز به صورت استنشاقی، حداکثر ۸۸۰ میکروگرم در روز. حداقل یک هفته پس از شروع ممتازون دوز کورتیکوستروئید خوراکی باید به فواصل هفتگی حداکثر mg/day ۵/۲ کاهش داده شود. پس از قطع کورتیکوستروئید خوراکی دوز ممتازون تا حداکثر ممکن باید کاهش داده شود.
موارد منع مصرف و احتیاط:
موارد منع مصرف: سابقه حساسیت به دارو یا اجزاء فرمولاسیون، حملات آسم مداوم، آسم حاد و برونکواسپاسم. موارد احتیاط: بیماران با احتمال خطر کاهش محتوای مینرالی استخوان (سابقه خانوادگی استئوپوروز، بی‌حرکتی طولانی مدت، مصرف طولانی مدت از داروهای کاهنده توده استخوان)، تعویض کورتیکوئید استنشاقی با خوراکی، بیماران مبتلا به شکل فعال یا خاموش سل، عفونت‌های سیستمیک درمان نشده، هرپس سیمپلکس چشمی و ضعف ایمنی.
عوارض جانبی:
عوارض جانبی اعصاب مرکزی: افسردگی، خستگی، سردرد، بی‌خوابی. گوش، حلق، بینی: رینیت آلرژیک، خشکی دهان، آواپریشی، درد گوش، خونریزی بینی، سوزش بینی، فارنژیت، احتقان بینی، سینوزیت. دستگاه گوارش: درد شکم، بی‌اشتهایی، سوءهاضمه، نفخ، گاستروآنتریت، تهوع، کاندیدیای دهانی، استفراغ. ادراری- تناسلی : دیسمنوره، اختلال قاعدگی، عفونت مجاری ادراری. عضلانی ـ اسکلتی: آرترالژی، درد کمر، میالژی، درد. تنفسی: اختلال تنفسی، عفونت مجاری فوقانی تنفسی. سایر عوارض: جراحات تصادفی، علائم شبه آنفلوآنزا، عفونت. مسمومیت و درمان تظاهرات بالینی: به دلیل فراهمی زیستی سیستمیک کم دارو، احتمال سمیت حاد ناشی مصرف دارو پایین است. درمان: درمان تنها نیاز به تحت نظر گرفتن بیمار بوده زیرا در صورت مصرف طولانی مدت دارو احتمال بروز سندرم کوشینگ وجود دارد.
تداخل دارویی:
تداخل دارویی کتوکونازول باعث افزایش سطح پلاسمایی ممتازون می‌شود.
مکانیسم اثر:
مکانیسم اثر ضد آسم: ناشناخته، اگرچه کورتیکوستروئیدها باعث مهار سلولها و مدیاتورهای التهابی درگیر در بیماری آسم می‌شوند.
فارماکوکینتیک:
فارماکوکینتیک جذب: مقدار ناچیزی از دارو وارد پلاسما می‌شود. پخش: دارو در گلبولهای قرمز توزیع نمی‌یابد. متابولیسم: دارو در کبد توسط سیستم سیتوکروم ۳A4 به چندین متابولیت تبدیل می‌شود. دفع: راه اصلی دفع مدفوع و مقداری نیز ادرار می‌باشد.
اشکال دارویی:
Solution: 0.05%
Ointment,Cream,Lotion:0.1%
اطلاعات دیگر:
طبقه‌بندی فارماکولوژیک: کورتیکوستروئید طبقه‌بندی درمانی: ضد التهاب، ضد آسم طبقه‌بندی مصرف در بارداری: رده C نام‌های تجاری: Nasonex ملاحظات اختصاصی توجه: این دارو در موارد حاد برونکواسپاسم نباید استفاده شود. ۱- در زمان تغییر کورتیکوستروئیدها به ممتازون، کورتیکوستروئیدها باید به تدریج قطع شوند. بیمار باید از نظر تست‌های عملکرد ریوی، استفاده از آگونیست‌های بتا و نشانه‌های آسم تحت پایش باشند. توجه: در صورت جایگزینی اشکال استنشاقی ممتازون با کورتیکوستروئیدهای سیستمیک با توجه به احتمال عدم کفایت آدرنال (خستگی، خواب‌آلودگی، ضعف، تهوع، استفراغ و افت فشارخون) بیمار باید به دقت تحت نظر باشد. ۲- پس از قطع اشکال خوراکی کورتیکوستروئیدها ممکن است جهت برگشت عملکرد طبیعی محور هیپوتالاموس ـ هیپوفیز ـ آدرنال ماهها زمان نیاز باشد. در طول این مدت در صورت بروز تروما، استرس، عفونت یا جراحی بیمار مستعد بروز بی‌کفایتی یا کریز آدرنال است. ۳- به دلیل احتمال جذب سیستمیک اشکال استنشاقی، بیمار را از نظر بروز اثرات کوشینگ بررسی نمایید. ۴- در صورت مصرف طولانی مدت بیمار را از نظر تحلیل استخوانی مورد بررسی قرار دهید. ۵- بیمار از نظر بروز عفونت‌های دهانی، گلوکوم و نقص ایمنی مورد بررسی قرار دهید. نکات قابل توصیه به بیمار ۱- به بیمار توصیه نمایید ممتازون را به طور مرتب و در زمان مشابه در طول روز استفاده نماید. در صورت مصرف یک بار در روز دارو، به بیمار توصیه نمایید دارو را در هنگام غروب استفاده نماید. ۲- به بیمار اطلاع دهید، این دارو نباید جهت رفع علائم حاد آسم یا برونکواسپاسم استفاده شود. ۳- بیمار را از تأخیر حداقل ۲-۱ هفته‌ای جهت بروز اثرات ممتازون آگاه نمایید. به بیمار توصیه نمایید وضعیت بهبود یا عدم بهبودی بیماری را به پزشک اطلاع دهد. ۴- در صورت بروز برونکواسپاسم پس از مصرف ممتازون، بیمار باید از یک برونکودیلاتور سریع‌الاثر استفاده نماید. در صورت عدم پاسخدهی به برونکودیلاتور سریع‌الاثر بیمار باید به پزشک اطلاع دهد. توجه: در صورتی که بیمار در زمان قطع کورتیکوستروئیدهای خوراکی دچار حملات آسم شود و یا در معرض استرس قرار گیرد، باید مصرف کورتیکوستروئید را آغاز نموده و با پزشک خود تماس بگیرد. ۵- در طی مصرف این دارو بیمار در معرض آبله و آبله‌مرغان نباید قرار گیرد. ۶- مصرف طولانی مدت اشکال استنشاقی کورتیکوستروئیدها ممکن است باعث کاتاراکت یا گلوکوم شود بنابراین در صورت بروز هرگونه تغییر بینایی بیمار باید پزشک را مطلع نماید. ۷- به بیمار توصیه نمایید، زمان باز نمودن شکل استنشاقی دارو را یادداشت نماید و در صورت رسیدن به شماره “۰۰” در شماره‌گر یا گذشت ۴۵ روز، شکل دارویی را معدوم نماید. اثر بر آزمایشهای تشخیصی گزارشی وجود ندارد.
