فشار خون یا فشار سرخرگها بیماری مزمنی است که در آن فشار خون در سرخرگها زیاد است. این امر باعث می شود تا قلب بیشتر کار کند تا گردش خون نرمال در رگها جریان داشته باشد.
فشار خون شامل ۲ میزان عددی است، شماره بالاتر یا فشارخون سیستولی که نشان دهنده فشارخون در سرخرگها هنگام طپش قلب (انقباض ماهیچه قلبی) می باشد. شماره پایین تر میزان فشار خون در سرخرگها ما بین طپش قلب (در زمان استراحت قلب) را نشان می دهد.
فشار خون بالا باعث سکته های مغزی و قلبی، نارسا ییهای قلبی، آنورسیم (بزرگ شدن یا بیرون زدگی دیواره سرخرگ)، بیماری های عروقی و بیماریهای کلیوی می شود. و همچنین باعث کوتاه تر شدن عمر می گردد. تغییرات در رژیم غذایی و نحوه زندگی می تواند میزان فشار خون را کاهش دهد. البته در صورت موثر نبودن رژیم غذایی و ورزش از داروها نیز برای کاهش و کنترل فشارخون استفاده می شود.
علائم فشار خون بالا
فشار خون بالا در چکابهای معمولی خود را به ندرت نشان می دهد، به همین علت این بیماری را قاتل صامت می نامند. بعضی از بیماران به علت داشتن فشار خون بالا دچار سر درد (مخصوصاً پشت سر و هنگام صبح)، سرگیجه، وزوزگوش ،مشکلات بینایی و بی هوشی می شوند. گاهی فشارخون بالا پس از معاینه چشم و آسیبهای شبکیه تشخیص داده می شود.
عوامل فشار خون بالا
عوامل دقیق فشار خون بالا هنوز مشخص نیست اما فاکتورها ی زیر می تواند نقش اساسی در ایجاد فشار خون بالا داشته باشند:
– سیگار کشیدن
– اضافه وزن و چاقی
– کم تحرکی
– مصرف نمک زیاد
– مصرف الکل
– استرس
– پیری
– ژنتیک
– سابقه فشار خون بالا در خانواده
– بیماری های مزمن کلیوی
– مشکلات غدد آدرنال و تیروئید
راههای پیشگیری و کنترل فشار خون بالا
– کاهش وزن:
اضافه وزن احتمال فشارخون بالا را ۲ تا ۶ برابر افزایش می دهد.
– ورزش کردن مرتب:
افرادی که ورزش می کنند ۲۰ تا ۵۰ درصد کمتر از افراد کم تحرک مبتلا به فشار خون بالا می شوند .
– کاهش مصرف نمک:
افرادی که دارای فشار خون بالا هستند در صورت کاهش مصرف نمک می توانند فشار خون خود را تا حدی کاهش دهند.
– قطع مصرف الکل:
قطع مصرف الکل باعث پایین آمدن فشارخون می شود.
– کاهش استرس:
استرس باعث بالا رفتن فشار خون می شود و با مرور زمان می تواند فشارخون به طور دایمی بالا بماند.
– مصرف پتاسیم:
مصرف غذاهای غنی از پتاسیم می تواند از فشار خون بالا جلوگیری کند. غذاهای غنی از پتاسیم شامل سبزیجات با برگ های سبز پر رنگ، مثل اسفناج و برگ چغندر و همچنین غذاهایی مانند سیب زمینی، زرد آلو، ماست، ماهی سالمون، آووکادو، موز، قارچ، و لوبیای سفید هستند. که البته می بایست همگی بر اساس گروه خونیتان انتخاب شوند.
– مصرف کلسیم:
تحقیقات نشان داده است که افراد دارای کلسیم کم معمولا فشار خون بالایی دارند . البته ثابت نشده است که مصرف مکمل کلسیم باعث جلوگیری از فشار خون بالا می شود اما مصرف غذاهای غنی از کلسیم مثل لبنیات کم چرب، بروکلی، کنجد، توفو، دانه برزک می توانند در کاهش فشار خون موثر باشند. البته در نظر گرفتن نوع گروه خون در انتخاب مواد غذایی بسیار مهم است.
– مصرف منیزیم:
رژیم غذایی با منیزم کم می تواند باعث بالا رفتن فشار خون شود. پزشکان مصرف منیزیم زیاد را برای پیشگیری از فشار خون بالا توصیه نمی کنندو میزان به دست آمده از تغذیه روزانه می تواند کافی باشد. غذاهای حاوی منیزیم عبارتند از: جو دو سر، دانه بزرک، بادام، تخمه کدو حلوایی، هندوانه، پودر کاکائو، لوبیا سویا و کنجد که البته همگی می بایست طبق نوع گروه خون مصرف شود.
– مصرف روغن ماهی:
اسید چرب امگا ۳ موجود در روغن ماهی هایی همچون سالمون و شیر ماهی می تواند در کاهش فشار خون بالا موثر باشد.
– مصرف سیر:
تحقیقات نشان داده است که مصرف سیر نه تنها باعث کاهش فشار خون می شود بلکه باعث کاهش کلسترول و جلوگیری از بعضی سرطانها نیز می شود.
جدول فشار خون
کمتر از ۱۲۰ روی ۸۰ نرمال
۱۳۹-۱۲۰ روی ۸۹-۸۰ پیش فشار خون بالا
۱۵۹-۱۴۰ روی ۹۹-۹۰ فشار خون بالا مرحله ۱
۱۶۰ به بالا روی ۱۰۰ بالا فشار خون بالا مرحله ۲
