موارد و مقدار مصرف:
آریتمی بطنی تهدید کننده حیات
بزرگسالان: ابتدا مقدار ۸۰ میلی‌گرم دو بار در روز مصرف می‌شود؛ مقدار مصرف بر حسب نیاز و تحمل بیمار هر ۳-۲ روز افزایش می‌یابد. اکثر بیماران به دوز mg/day 320-160 پاسخ می‌دهند. حداکثر دوز mg 160 دو با در روز می باشد. معدودی از بیماران دچار آریتمی مقاوم تا مقادیر mg/day 640 به‌صورت منقسم در دو دوز مصرف کرده‌اند.
تنظیم مقدار مصرف در نارسایی کلیوی
بزرگسالان: در نارسایی کلیوی فواصل مصرف دارو افزایش می‌یابد. با کلیرانس کراتینین ml/min 60-30 هر ۲۴ ساعت؛ کلیرانس ml/min 29-10 هر ۴۸-۳۶ ساعت، و کلیرانس کمتر از ml/min 10 بر اساس شرایط فرد تجویز می‌شود.
موارد منع مصرف و احتیاط:
موارد منع مصرف: حساسیت مفرط به دارو، اختلال شدید عملکرد گره سینوسی، برادیکاردی سینوسی، بلوک AV درجه دوم و سوم در موارد فقدان ضربان‌ساز مصنوعی، سندرم QT طولانی اکتسابی یا مادرزادی، شوک با منشأ قلبی، CHF کنترل نشده، و آسم.
موارد احتیاط : نارسایی کلیوی، دیابت.
عوارض جانبی:
اعصاب مرکزی : ضعف مفرط، کانفوزیون، سردرد، سرگیجه، ضعف، خستگی، مشکلات خواب.
قلبی – عروقی: برادیکاردی، طپش قلب، درد قفسه سینه، آریتمی، CHF، بلوک AV، حوادث پیش آریتمی (تاکیکاردی بطنی، انقباضات زود رس بطنی، فیبریلاسیون بطنی)، ادم، اختلالات EKG، کمی فشارخون.
دستگاه گوارش: تهوع، استفراغ، اسهال، سوءهاضمه.
تنفسی: تنگی نفس، برونکواسپاسم.
متابولیک: هایپرگلایسمی.
مسمومیت و درمان:
تظاهرات بالینی: برادیکاردی، CHF، افت فشارخون، برونکواسپاسم، افت قند خون.
درمان: مصرف سوتالول قطع و بیمار به دقت پیگیری شود؛ از آنجا که دارو به پروتئین پیوند نمی‌یابد، همودیالیز در کاهش غلظت پلاسمایی سوتالول مؤثر است. بیمار تا طبیعی شدن فواصل QT به دقت پیگیری شود؛ برای کاهش برادیکاردی، می‌توان از آتروپین، یا سایر داروهای آنتی‌کولینرژیک، آگونیستهای بتا- آدرنرژیک، یا ضربان‌ساز از طریق ورید استفاده کرد. ضربان‌ساز با انتقال از طریق ورید در درمان بلوک قلبی درجه دوم یا سوم استفاده می‌شود؛ اپی‌نفرین برای درمان هایپوتانسیون، آمینوفیلین یا اسپری محرک گیرنده بتا- دو برای درمان برونکواسپاسم، شوک الکتریکی یا ضربان‌ساز با انتقال از طریق ورید، اپی‌نفرین یا سولفات منیزیم برای درمان Torsades de pointes استفاده می‌شوند.
تداخل دارویی:
داروهای آنتی اسید ممکن است تأثیر سوتالول را کم کنند و مصرف آنها باید با فاصله ۲ ساعت از هم باشد. در صورت مصرف همزمان با داروهای ضد آریتمی، اثرات تجمعی حاصل می‌شود. از مصرف همزمان آنها خودداری شود.
داروهای تخلیه‌کننده کاتکول‌آمین، مانند رزرپین و گوانتیدین، اثرات کاهنده فشارخون سوتالول را تشدید می‌کنند. بیمار به دقت پیگیری شود.
آنتاگونیست‌های کانال کلسیم ضعف میوکارد را افزایش می‌دهند و نباید به صورت همزمان با سوتالول مصرف شوند.
سوتالول ممکن است اثر افزایش فشارخون برگشتی ناشی از قطع مصرف کلونیدین را تشدید کند. سوتالول بایستی چند روز قبل از قطع مصرف کلونیدین قطع شود.
در صورت مصرف همزمان با انسولین یا داروهای خوراکی پایین‌آورنده قند خون ممکن است مقدار آن نیاز به تنظیم داشته باشد، زیرا سوتالول ممکن است قند خون را افزایش داده و نشانه‌های افت قند خون را هم مخفی کند.
داروهای ماکرولید (آزیترومایسین، کلاریترومایسین، اریترومایسین و تلیتروماسین) ممکن است باعث تشدید طولانی شدن فاصله QT شوند. با احتیاط استفاده شوند و از مصرف تلیترومایسین خودداری گردد.
مصرف همزمان با پرازوسین ممکن است خطر هیپوتانسیون ارتوستاتیک را افزایش دهد. تا مشخص شدن تأثیرات دارویی هنگام بلند شدن بیمار احتیاط شود.
مصرف همزمان با کینولون‌ها می‌تواند آریتمی‌های تهدیدکننده حیات مانند تورساد دپوینت ایجاد کند. از مصرف همزمان آنها خودداری شود.
هر غذایی ممکن است جذب دارو را کم کند. به بیمار توصیه شود با معده خالی دارو را مصرف کند.
مکانیسم اثر:
اثر ضد آریتمی: سوتالول یک مهارکننده غیراختصاصی گیرنده بتا است که ضربان سینوسی قلب، و هدایت AV را کاهش و تحریک‌ناپذیری گره AV را افزایش می‌دهد و دوره تحریک نا‌پذیری عضله دهلیز و بطن و مسیرهای فرعی را طولانی می‌کند، برون‌ده قلبی و فشارخون سیستولیک و دیاستولیک را کاهش می‌دهد.
فارماکوکینتیک:
جذب: بعد از مصرف خوراکی، به خوبی جذب می‌شود، فراهمی زیستی دارو ۱۰۰-۹۰ درصد است. اوج غلظت پلاسمایی طی ۴-۲٫۵ ساعت و غلظت پلاسمایی پایدار طی ۳-۲ روز (بعد از مصرف ۶-۵ دوز به صورت دو بار در روز) حاصل می‌شود.
پخش: به پروتئین‌های پلاسما پیوند نمی‌یابد و از سد خونی – مغزی به میزان ناچیز عبور می‌کند.
متابولیسم: متابولیزه نمی‌شود.
دفع: عمدتاً به صورت تغییر نیافته از راه ادرار دفع می‌شود.
اشکال دارویی:
Tablet: 40, 80mg
اطلاعات دیگر:
طبقه‌بندی فارماکولوژیک: مهارکننده گیرنده بتا.
طبقه‌بندی درمانی: آنتی آریتمی.
طبقه‌بندی مصرف در بارداری: رده B
نام‌های تجاری: Apo – Sotalol, Sota HEXAL
ملاحظات اختصاصی:
۱- تنظیم مقدار مصرف به آهستگی انجام شود؛ برای پیگیری کافی فواصل QT و رسیدن به غلظت پایدار دارو، بین هر افزایش در مقدار مصرف، ۳-۲ روز فاصله داده شود.
۲- از آنجا که حوادث پیش آریتمی، مانند تاکیکاردی بطنی مداوم یا فیبریلاسیون بطنی ممکن است در شروع درمان و طی تنظیم مقدار مصرف دارو بروز کند، بیمار باید بستری شود. برای پیگیری ریتم قلبی و تفسیر EKG تجهیزات و کارکنان ورزیده در دسترس باشند.
۳- اگرچه برای بیمارانی که لیدوکائین وریدی تجویز می‌شود درمان با سوتالول را بدون عارضه جانبی شروع کرده‌اند، ولی سایر داروهای ضد آریتمی باید قبل از شروع درمان با سوتالول قطع شوند. درمان با سوتالول به طور تیپیک به زمانی موکول می‌شود که از ۳-۲ برابر زمان نیمه عمر داروی قطع شده گذشته باشد. بعد از قطع مصرف آمیودارون، مصرف سوتالول تا طبیعی شدن فاصله QT نباید شروع شود.
۴- الکترولیت‌های سرم، بخصوص در صورت مصرف داروهای مدر، به طور مرتب پیگیری شود. عدم تعادل الکترولیتی مانند کمی پتاسیم یا کمی منیزیم خون، ممکن است طولانی شدن QT را تشدید کند و خطر بروز آریتمی مانند torsades de pointes را افزایش دهد.
نکات قابل توصیه به بیمار:
۱- دارو را طبق دستور، حتی در صورت احساس بهبودی، مصرف کنید.
۲- از قطع ناگهانی مصرف دارو خودداری کنید.
۳- لازم است تا ۲ ساعت از مصرف سوتالول از خوردن آنتی اسید پرهیز کنید.
۴- در صورت فراموش کردن یک دوز، باید از دو برابر دوز بعدی پرهیز شده و دوز بعد را سر ساعت مصرف نمایید.
مصرف در کودکان: بی‌ضرری و اثربخشی سوتالول در کودکان ثابت نشده است.
مصرف در شیردهی: سوتالول ممکن است در شیر ترشح شود. بر حسب اهمیت دارو برای مادر یا شیردهی یا مصرف دارو باید قطع شود.
مصرف در بارداری: بی‌خطر بودن مصرف دارو در دوران بارداری به اثبات نرسیده است و لازم است که با احتیاط مصرف شود.
اثر بر آزمایشهای تشخیصی:
سوتالول ممکن است سطح آنزیم‌های کبدی و قند خون را افزایش دهد.
