موارد و مقدار مصرف:
الف) درمان بلاستومیکوز (ریوی و خارج ریوی)، هیستوپلاسموز (ازجمله بیماری مزمن حفره دار ریوی، و هیستوپلاسموز منتشر غیرمننژی).
بزرگسالان: مقدار mg/day 200 مصرف می شود. در صورت عدم بهبود یا پیشرفت بیماری قارچی مقدار مصرف هر بار ۱۰۰ میلی گرم اضافه می شود تا حداکثر به mg/day 400 برسد. مقادیر بیش از mg/day 200 در دو مقدار منقسم مصرف می شود.
ب) آسپیرژیلوس (ریوی و خارج ریوی) در بیماران بی تحمل یا مقاوم به درمان با آمفوتریسین B.
بزرگسالان: مقدار mg/day 400-200 مصرف می شود.
پ) درمان میکوز پوستی (درماتوفیتوزها، پیتریازیس ورسیکالر، سبو پسوریازیس، کاندیدیاز (مهبلی، دهانی یا جلدی – مخاطی مزمن)، اونیکومیکوز، میکوز سیستمیک (کاندیدیاز، عفونتهای کریپتوکوکی (مننژیت منتشر)، میکوزهای زیرجلدی (اسپوروتریکوز، کرومومیکوز)، لیشمانیاز جلدی، کراتیت قارچی؛ آلترناریوز وزیگومیکوز.
بزرگسالان: مقدار mg/day 400-50 مصرف می شود. طول مدت درمان از یک روز تا بیش از شش ماه، متغیر است، و به حالت بیماری و پاسخ قارچ به درمان بستگی دارد.
توجه: در صورت بروز نشانه ها و علائم بالینی نشان دهنده بیماری کبدی که ممکن است ناشی از ایتراکونازول باشد، باید مصرف دارو قطع شود.
ت) کاندیدیاز حلقی – دهانی.
۲۰۰ میلی گرم (۲۰ میلی لیتر) از محلول خوراکی روزانه برای یک الی دو هفته مصرف می شود.
ث) کاندیدیاز مری.
۱۰۰ میلی گرم (۱۰ میلی لیتر) از محلول خوراکی برای حداقل ۳ هفته مصرف می شود. بهتر است تا ۲ هفته بعد از بهبود علائم ادامه یابد.
ج) انیکومایکوزیس.
بزرگسالان : برای درگیری ناخنهای پا با یا بدون درگیری ناخنهای دست: ۲۰۰ میلی گرم خوراکی روزانه برای ۱۲ هفته. در صورت درگیری ناخنهای دست به تنهایی ۲۰۰ میلی گرم دو بار در روز برای یک هفته مصرف می شود. سپس ۳ هفته مصرف نشده و مجدداً برای یک دوره یک هفته ای دیگر با همان دوز قبلی به کار می رود.
موارد منع مصرف و احتیاط :
موارد منع مصرف: حساسیت به دارو و یا دیگر اجزاء فرمولاسیون یا هر کدام از آزولها، تجویز همزمان با آلکالوئیدهای ارگوت ، سیزاپراید، دوفتیلید، لووستاتین، میدازولام، پیموزید، کینیدین، سیمواستاتین یا تریازولام.
درمان انیکومایکوزیس در بیماران با شواهد اختلال عملکرد بطن چپ، نارسایی قلبی یا سابقه نارسایی قلبی.
موارد احتیاط: در صورت بروز علائم نارسایی قلب و نوروپاتی مصرف دارو را قطع کنید. در بیماران سیستیک فیبروزیس تفاوتهای فارماکولوژیکی زیادی به دنبال تجویز محلول دارو وجود دارد، لذا در صورت عدم پاسخ مناسب به دنبال درمان، از درمانهای د یگر استفاده کنید.
موارد شدید و به ندرت کشنده سمیت کبدی (هپاتیت، کلستاتیت، هپاتیت فولمینانت) به دنبال مصرف آزولها گزارش شده است. در بیماران با سابقه بیماری کبدی با احتیاط مصرف شده، حین درمان بیمار به دقت مانیتور شده و دوز دارو تنظیم شود. در بیماران با بیماری فعال کبدی، سطح بالای آنزیمهای کبدی یا سابقه قبلی واکنش هپاتوتوکسیک به سایر داروها مصرف نشود.
احتمال تداخل دارویی با مصرف دارو زیاد است. مواردی از عوارض قلبی شدید، تاکی کاردی بطنی و torsade de pointes به خاطر مصرف همزمان سیزاپراید، پیموزید، کینیدین، دوفتیلید، یا ایتراکونازول گزارش شده است. همزمان با هم تجویز نکنید.
محلولهای خوراکی و کپسول این دارو را به خاطر تفاوت فراهمی زیستی به جای هم مصرف نکنید.
عوارض جانبی :
اعصاب مرکزی: سردرد، سرگیجه، خواب آلودگی، اضطراب، ضعف، افسردگی، تب، درد، بی حالی.
قلبی ـ عروقی: زیادی فشار خون ، ادم، نارسایی قلبی، افت فشار وضعیتی.
پوست: بثورات پوستی، خارش.
دستگاه گوارش: تهوع، استفراغ، اسهال، درد شکم، بی اشتهایی.
ادراری ـ تناسلی: آلبومینوری، سیستیت، ناتوانی جنسی، عفونت مجاری ادراری.
کبد: اختلال کار کبد.
پوست: بثورات پوستی، خارش.
سایر عوارض: ادم، خستگی، تب، کسالت، کاهش میل جنسی، کمی پتاسیم خون، ناتوانی جنسی در مردان ، افزایش تری گلیسرید خون، آمبولی ریوی، عفونتهای فوقانی تنفسی، میالژی، واکنشهای حساسیتی.
مسمومیت و درمان :
درمان: حمایتی و عبارت است از لاواژ معده با بیکربنات سدیم. دیالیز دارو را از بدن خارج نمی کند.
تداخل دارویی :
ایتراکونازول می تواند غلظت پلاسمایی آنتی هیستامینهایی را که خواب آور نیستند (آستمیزول و ترفنادین) افزایش دهد و به بروز آریتمیهای قلبی خطرناک و مرگ منجر شود. از مصرف همزمان آنها باید خودداری شود.
ایتراکونازول ممکن است غلظت پلاسمایی سیکلوسپورین و تاکرولیموس را افزایش دهد. در صورت مصرف بیش از mg/day 100 ایتراکونازول مقدار مصرف سیکلوسپورین حدود ۵۰ درصد کاهش یابد و غلظت سیکلوسپورین پیگیری شود.
ایتراکونازول ممکن است غلظت دیگوکسین را نیز افزایش دهد. غلظت دیگوکسین پیگیری شود.
در صورت مصرف همزمان ممکن است اثر ضدانعقادی وارفارین افزایش یابد. نیمه عمر پروترومبین پیگیری شود.
ایزونیازید، فنی توئین، و ریفامپین ممکن است غلظت پلاسمایی ایتراکونازول را کاهش دهند. ایتراکونازول ممکن است متابولیسم فنی توئین را تغییر دهد. غلظت فنی توئین پیگیری شود.
ایتراکونازول باعث افزایش سطح خونی بنزودیازپینها و افزایش اثرات خواب آور و سداتیو آنها می شود.
مصرف همزمان با میدازولام و تریازولام توصیه نمی شود.
مصرف همزمان با مهارکننده های کانال کلسیم باعث ادم می شود. دوز را تنظیم کنید.
با مهار آنزیم ۳A4 CYP باعث مهار متابول یسم دوفیتلید، پیموزید و کینیدین شده و ریسک عوارض قلبی – عروقی مانند آریتمیهای موج چرخشی، افزایش فاصله QT، تاکیکاردی بطنی، ایست قلبی و مرگ ناگهانی را افزایش می دهد. همزمان با هم استفاده نکنید.
مصرف همزمان با آلکالوئیدهای ارگوت (دی هیدروارگوتامین، ارگومترین، ارگوتامین، متیل ارگونوین) باعث ایجاد ارگوتیسم، وازواسپاسم و ایسکمی مغزی یا اندامهای تحتانی می شود. همزمان با هم به کار نروند.
آنتاگونیستهای گیرنده H2 و مهارکننده های پمپ پروتون با کاهش اسیدیته معده باعث کاهش جذب این دارو می شوند. با فاصله یک ساعت قبل یا ۲ ساعت بعد از هم مصرف شوند.
باعث افزایش سطح مهارکننده های HMG-CoA و عوارض جانبی ناشی از آنها می شود. همزمان با لوواستاتین و سیمواستاتین به کار نرود. در صورت مصرف با سایر داروهای این گروه دوز مهارکننده HMG-CoA کاهش یابد.
مصرف همزمان ایندیناویر و ریتوناویر باعث تغییرات سطح هر دو دارو می شود.
نویراپین باعث کاهش سطح ایتراکونازول می شود. مصرف همزمان توصیه نمی شود.
آب گریپ فروت و پرتقال باعث کاهش سطح این دارو و اثرات ناشی از آن می شوند.
نوشیدنی‌های حاوی کولا باعث افزایش سطوح دارو و عوارض آن می شود. لذا بهتر است دارو همراه آب مصرف شود.
مکانیسم اثر:
اثر ضدقارچ: ایتراکونازول یک ضدقارچ از نوع تریازول صناعی است؛ در شرایط آزمایشگاهی، سیتوکروم P450 را که ساخت ارگوسترول ( یک جزء حیاتی غشای سلولی قارچ ) به آن وابسته است، مهار می کند.
فارماکوکینتیک:
جذب: فراهمی زیستی ایتراکونازول با غذا به حداکثر می رسد. فراهمی زیستی مطلق این دارو ۵۵ درصد است.
پخش: ۸/۹۹ درصد به پروتئین پلاسما پیوند می یابد؛ پیوند پروتئینی متابولیت آن، هیدروکسی ایتراکونازول، ۵/۹۹ درصد است.
متابولیسم: در کبد به طور گسترده توسط CYP3A4 و به مقدار ز یادی متابولیت، از جمله هیدروکسی ایتراکونازول متابولیت عمده، متابولیزه می شود.
دفع: ۱۸-۳ درصد به صورت تغییر نیافته از راه مدفوع و کمتر از ۰۳/۰ درصد از راه ادرار دفع می شود. حدود ۴۰ درصد به صورت متابولیت غیرفعال از راه ادرار دفع می شود. همودیالیز ایتراکونازول را از بدن خارج نمی کند.
اشکال دارویی:
Capsule: 100mg
اطلاعات دیگر:
طبقه‌بندی فارماکولوژیک: تریازول صناعی.
طبقه‌بندی درمانی: ضدقارچ.
طبقه‌بندی مصرف در بارداری: رده C
نکات قابل توصیه به بیمار:
غذا جذب دارو را افزایش می‌دهد.
علائم و نشانه هایی را که ممکن است نشان دهنده اختلال کار کبد باشند (یرقان، خستگی غیرمعمول، بی اشتهایی، تهوع، استفراغ، ادرار تیره، مدفوع رنگ پریده) را اطلاع دهید تا آزمونهای آزمایشگاهی مناسب انجام شود.
مصرف در کودکان: بیضرری و اثربخشی این دارو در کودکان ثابت نشده است.
مصرف در شیردهی: از آنجا که ایتراکونازول در شیر ترشح می شود، مصرف آن در دوران شیردهی ممنوع است.
مصرف در بارداری: به خاطر خطر برای جنین، بهتر است استفاده نشود.
ملاحظات اختصاصی:
در موارد خطرناک، مقدار توصیه شده سرشار mg 200 سه بار در روز ( mg/day ۶۰۰) برای سه روز اول است. درمان حداقل به مدت سه ماه ادامه می یابد تا معیارهای بالینی و آزمونهای آزمایشگاهی فرونشستن عفونت قارچی فعال را نشان دهند. دوره ناکافی درمان ممکن است به عود عفونت فعال منجر شود.
قبل از شروع درمان برای شناسایی ارگانیسم عامل عفونت، برای کشتها ی قارچی و سایر آزمونهای آزمایشگاهی مربوطه (Wetmount، هیستوپاتولوژی، سرولوژی) نمونه گیری شود. می توان قبل از حصول نتایج کشت و سایر آزمونهای آزمایشگاهی درمان را شروع کرد. بعد از در یافت نتایج، درمان برحسب آن تنظیم می‌شود.
دوره بالینی هیستوپلاسموز در بیماران مبتلا به عفونت HIV شدیدتر است و معمولاً برا ی جلوگیری از عود بیماری درمان نگهدارنده ضروری است. از آنجا که کمی اسید معده در بیماران مبتلا به HIV بروز کرده است ، ممکن است جذب ایتراکونازول کاهش یابد.
در بیماران دارای سابقه اختلال کار کبد آزمونها ی آنزیم کبدی انجام شوند.
در بیماران با کلیرانس کراتینین کمتر از ml/min 30 دارو را تجویز نکنید.
قبل از شروع درمان انیکومایکوزیس حتماً نمونه از ناخن برای آزمایشگاه ارسال شود.
روش تجویز:
دوزهای بالاتر از ۲۰۰ میلی گرم دارو در دو دوز منقسم تجویز شوند. کپسول و محلول خوراکی فراهمی ز یستی یکسانی نداشته و نباید به جای هم به کار روند. جذب کپسول با غذا افزایش می یابد ولی محلول خوراکی با ید با معده خالی تجویز شود. در موارد درمان کاندیدیاز حلقی – دهانی و مری محلول باید به طور کامل و به شدت در دهان غرغره شده و سپس بلعیده شود.
اثر بر آزمایشهای تشخیصی:
دارو باعث افزایش آلکالن فسفاتاز، ALT، AST، بیلیروبین و GGT می شود. سطوح پتاسیم ممکن است کاهش یابد.
