خواص موز

موز یکى از قدیمی ترین گیاهان کشت شده در دنیا بوده و احتمالاً از یک گونه وحشى مشتق شده است. میوه موز میوه‏اى است استوانه‏اى و قوسى که بسته به نوع موز به قطر ۱۲ ـ ۳ سانتى‏متر و به طول ۳۰ ـ ۵ سانتى‏متر است. رنگ پوست میوه معمولاً سبز مایل به زرد و یا زرد است که پس از رسیدن و مدتى ماندن، کمى قهوه‏ اى میشود. در قسمت داخلى پوست، گوشت سفید شیرین و در بعضى ارقام بسیار معطر و لذیذ واقع است. در میوه موز معمولاً دانه رشد ننموده و وجود ندارد. معمولاً در حدود ۴۰ درصد از موز را پوست و ۶۰ درصد را گوشت تشکیل میدهد.

موز به خواب افرادی که دارای فشار خون بالایی هستند کمک می کند همچنین خطر حملات قلبی را کاهش می دهد.

موز بهبود دهنده زخم مزمن معده و کاهش دهنده کلسترول می باشد. ماده معجزه آسا موجود که در موز سیستم گردش خون را تنظیم می کند پتاسیم است.

اثر پتاسیم خیلی قوی است دانشمندان می گویند افزودن پتاسیم به غذای روزانه افراد باعث پایین آمدن فشار خون می شود و وقتی که پتاسیم را از جیره غذایی حذف می نمایند فشار خون بالا می رود.

یک موز با اندازه متوسط، ۱۱ درصد نیاز روزانه افراد بزرگسال به پتاسیم را تأمین مى‏کند. یک موز در روز به بهبود مشکلات عصبى و فراموشى در سالمندان کمک نموده و از یبوست پیشگیرى مى‏کند. (البته شرط اصلى براى دستیابى به این خاصیت، مصرف مقدار کافى آب در روز مى‏باشد.)

تحقیقات نشان می دهد که اثر موز بر روی زخم معده بیشتر از داروهای گران قیمت است که به وسیله پزشک تجویز می شود.

بررسی های آزمایشگاهی و بررسی روی حیوانات نشان می دهد که موز یک ماده حفاظت کننده می باشد. هر چند تحقیقات کاملتری لازم می باشد تا به عمل یک تکه موز در سیستم هاضمه پی برد. تحقیقات انجام شده در کالج Kastuba هند نشان می دهد که عامل شیمیایی موجود در موز به نام Protease Inhibitor واقعا باکتری عامل اولسر را متوقف می کند. محققین دیگر در دانشگاه New England در استرالیا نشان می دهد که موز از برگشت اولسر جلوگیری می نماید همان طوری که داروهای گران قیمت این کار را انجام می دهد عوارض جانبی نیز ندارد. رمز این تحقیقات این بود که این موزها کاملا رسیده و قهوه ای بودند در این مرحله موز ماده ای تولید می کند که همان لایه پوششی تولید شده در معده است که بر اثر اسید معده کاهش پیدا می کند.

در طول این مدت محققین اثرات درمانی دیگر موز را نیز دنبال نموده اند. در تحقیقی که بر روی حیوانات در دانشگاه Kerala در هند انجام شد معلوم گردید که موز نرسیده خشک شده سطح LDL را کاهش می دهد که این نوع کلسترول نوع مضر کلسترول می باشد که باعث انسداد رگها می شود و از تغییرات شیمیایی بین عضلات قلب که خود می تواند عامل بیماری Cardio Vascular گردد جلوگیری کند. تحقیق دیگری در New Dehli نشان می دهد که پودر موز خشک شده می تواند درد را کاهش دهد.

در طب سنتى هند موز نارس را ایجادکننده یبوست مى‏دانند. در واقع موز در صورتى که رسیده باشد، ملین است و در عین حال براى درمان اسهال ساده و اسهال خونى مفید است و بهبود زخم‏هاى روده را تسریع مى‏کند.

میوه نارس و گل‏هاى پخته موز براى درمان بیمارى قند مفید است. شیره گل‏هاى موز براى درمان اسهال خونى استفاده مى‏شود و ساقه و ریشه آن براى رفع اختلالات خونى مفید است.

در چین بیشتر ریشه و شیره گیاه و میوه و گل آن مصرف درمانى دارد. در هندوچین از جوانه‏هاى انتهایى شاخه‏ ها به مادران شیرده مى‏دهند تا ترشح شیر آنها افزایش یابد. موز براى رفع ناراحتى‏هاى معده و اسهال‏هاى مزمن مفید است. در اندونزى از جوشانده میوه براى قطع خونریزى استفاده مى‏شود. در آفریقا از جوشانده ریشه و پوست گیاه به صورت حمام گرم براى معالجه سرطان معده استفاده مى‏گردد. در برزیل از برگ‏هاى جوان موز براى معالجه تومورها استفاده مى‏شود. میوه موز براى درمان زخم‏هاى سرطانى مفید است.

در طب سنتى چین از موز براى نرم کردن روده‏ ها و ریه‏ ها و همچنین درمان یبوست و زخم‏هاى گوارشى استفاده مى‏شده است.

از لحاظ ترکیبات شیمیایى طبق تحقیقاتى که مؤسسه ملى قلب به عمل آورده در موز دو ماده شیمیایى بسیار مهم به نام‏هاى سروتونین و نوراپى‏نفرین وجود دارد. سروتونین عضلات صاف روده‏ها را تحریک مى‏کند و نوراپى‏نفرین براى معالجه برخى از انواع بیمارى‏هاى قلبى کاربرد دارد.

منبع غذایى مطلوب کم‏ چربى و پرانرژى

کمک به حفظ مقدار قند خون

بهبود مشکلات مغزى و عصبى

کمک به کاهش فشار خون

حفاظت از ابتلا به بیمارى‏هاى قلبى

موز به هنگام رسیدن تولید گازى به نام اتیلن مى‏کند. در صورت مجاورت این گاز با سایر میوه‏ها، سبب رسیدن آنها مى‏شود. براى جلوگیرى از این فرآیند، موز را باید جدا از سایر میوه‏ها نگهدارى کرد. در عین حال نیز از این خاصیت موز مى‏توان براى رسیدن میوه‏ هایى که هنوز کال هستند، استفاده مطلوب نمود.

انرژى ۹۵ کالرى

کربوهیدرات ۲۳ گرم

پروتئین ۳/۱ گرم

فیبر ۱ گرم

پتاسیم ۴۰۰ میلی گرم

ویتامین C 11 میلی گرم

منیزیم ۳۴ میلی گرم

مس ۱/۰ گرم

روی ۲۳/۰ میلی گرم

آهن ۸/۰ میلی گرم

چربى ۳/۰ گرم

اسیدفولیک ۱۴ میکروگرم

ویتامین B6 3/0 میلی گرم

ویتامین B1 04/0 میلی گرم

ویتامین B2 05/0 میلی گرم

نیاسین ۷/۰ میلی گرم

کلسیم ۱۰ میلی گرم

فسفر ۲۸ میلی گرم

منگنز ۷/۰ میلی گرم

سدیم ۱ میلی گرم

ید ۰۰۲۷ /۰ میلی گرم

آب ۷۴ گرم

یک موز رسیده که داراى نقاط و لکه‏ هاى قهوه ‏اى زیادى است، داراى حدود ۲۳ گرم قند و ۲ گرم نشاسته است. قند آن به سرعت هضم شده و جذب دیواره روده کوچک گشته و بدین طریق وارد جریان خون مى‏شود. بنابراین موز یک میان‏وعده عالى پس از انجام ورزش است، زیرا در این هنگام سوخت سریع قند در طى یک ساعت فعالیت مورد نیاز مى‏باشد تا به عضلات امکان بازسازى ذخایر کربوهیدراتى‏شان (گلیکوژن) را دهد.

به دلیل جذب سریع قند موز، این میوه داراى شاخص گلیسمى بالایى است. موز رسیده براى بیماران دیابتى توصیه نمى‏شود. همچنین افرادى که تمایل به کنترل وزن دارند، نباید از موز رسیده استفاده کنند. موزهایى که به رنگ زرد هستند داراى شاخص گلیسمى متوسطى مى‏باشند. (در شماره‏هاى قبلى با این شاخص آشنا شده‏اید، اما به عنوان یادآورى باید گفت که این شاخص نشان مى‏دهد به ازاى مقدار مشخصى از یک ماده غذایى مقدار قند خون چقدر بالا مى‏رود و این شاخص نسبت به گلوکز که داراى شاخص گلیسمى ۱۰۰ است سنجیده مى‏شود.)

نظر دانشمندان این است که در موز به طور مسلم یک عامل شفابخش نیرومندى وجود دارد که براى بهبود سلول‏هاى فرسوده زخم‏ها و همچنین جلوگیرى از التهاب معده بسیار مفید است.

موز، سلول‏هاى پوششى سطحى معده را تقویت و مقاوم مى‏کند و موجب مى‏شود که سد مقاومى در برابر نفوذ عوامل زیان‏ آور ایجاد گردد.

در مجموع مى‏توان موز را از جمله میوه‏هاى بسیار مفید دانست و هرگز نبایستى از خواص شگفت‏انگیز آن غافل گردید.