موارد و مقدار مصرف :
الف) بیماری ویلسون.
بزرگسالان: مقدار ۲۵۰ میلی‌گرم خوراکی چهار بار در روز، ۶۰-۳۰ دقیقه قبل از غذا و حداقل دو ساعت بعد از غذای شب، مصرف می‌شود. مقدار مصرف باید طوری تنظیم شود که دفع ادراری مس mg/day 1-5/0 باشد. مقدار مصرف بیش از دو گرم به ندرت ضروری است.
ب) وجود سیستین در ادرار (Cystinuria).
بزرگسالان: مقدار mg/day 250 خوراکی در چهار مقدار منقسم مصرف می‌شود. سپس، مقدار مصرف به تدریج افزایش می‌یابد. مقدار معمول مصرف g/day 2 (بین g/day 4-1) است. مقدار مصرف باید طوری تنظیم شود که دفع ادراری سیستین کمتر از mg/day 100، در صورت وجود سنگ کلیه یا mg/day 200-100، در صورت عدم وجود سنگ کلیه، باشد.
پ) آرتریت روماتوئید، سندرم فلتی(Felty’s syndrome).
بزرگسالان: ابتدا، مقدار mg/day 250-125 خوراکی مصرف می‌شود و در صورت لزوم هر ۳-۱ ماه مقدار mg/day ۲۵۰-۱۲۵ به مقدار مصرف اضافه می‌شود. حداکثر مقدار مصرف g/day 5/1 است.
ت) درمان کمکی در مسمومیت با فلزات سنگین.
بزرگسالان: مقدار mg/day 1500-500 خوراکی به مدت ۲-۱ ماه مصرف می‌شود.
ث) Primary biliary cirrhosis.
بزرگسالان: با ۲۵۰ میلی‌گرم خوراکی روزانه شروع شده و هر ۲ هفته ۲۵۰ میلی‌گرم به آن اضافه می‌شود. حداکثر مقدار مصرف ۱ گرم روزانه در دوزهای منقسم می‌باشد.
موارد منع مصرف و احتیاط :
موارد منع مصرف: حساسیت مفرط شناخته شده به دارو، سابقه آگرانولوسیتوز یا کم‌خونی آپلاستیک وابسته به پنیسیلامین، بی‌کفایتی قابل ملاحظه کلیوی یا کبدی، دوران حاملگی، بیمارانی که املاح طلا، داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی، ضد مالاریا، یا فنیل بوتازون مصرف می‌کنند چراکه خطر بروز اثرات وخیم هماتولوژیک افزایش می‌یابد.
موارد احتیاط: حساسیت به پنی‌سیلین (واکنش متقاطع به‌ندرت بروز می‌کند)، بیمارانی که دوره دوم دارو را دریافت می‌کنند (ممکن است به دارو حساس‌شده و به احتمال زیاد دچار واکنش‌های آلرژیک شوند)، پروتئینوری که ناشی از سندرم گودپاسچر (Good Pasture syndrome) نباشند.
عوارض جانبی :
گوش، چشم، حلق، بینی: التهاب عمومی مخاط زبان، شقاق گوشه لبها، نوریت بینایی، زخمهای دهانی، وزوز گوش.
پوست: آلوپسی، خارش، بثورات اریتماتوز، بثورات شدید خارش‌دار و پوسته‌دار، ضایعات ماکولی بر روی تنه، واکنش‌های پمفیگوئید، کهیر، درماتیت اکسفولیاتیو، افزایش شکنندگی پوست، اکیموز پورپورایی یا وزیکولی، چروکیدگی پوست.
دستگاه گوارش: بی‌اشتهایی، تهوع، استفراغ، سوء هاضمه، اسهال، اختلال در حس چشایی، پانکراتیت
ادراری ـ تناسلی: پروتئینوری.
خون: ائوزینوفیلی، لکوپنی، ترومبوسیتوپنی، کم‌خونی آپلاستیک، آگرانولوسیتوز، ترومبوتیک ترومبوسیتوپنیک پورپورا، کم‌خونی یا کم‌خونی فقر آهن، سندرم همولیتیک شبه لوپوس، ساپرس شدن مغز استخوان.
کبدی: یرقان انسدادی، اختلال کار کبد.
متابولیک: تیروئیدیت.
عضلانی- اسکلتی : آرترالژی، میاستنی گراویس.
تنفسی: سندروم گودپاسچر، پنومونایتیس، پنومونی.
سایر عوارض: لنفادنوپاتی، تب دارویی
مسمومیت و درمان :
تظاهرات بالینی: هیچ‌گونه گزارشی در مورد مصرف بیش از حد این دارو وجود ندارد.
درمان: در صورت هوشیار بودن بیمار یا سالم بودن بازتاب حلقی (gag reflex) با تحریک استفراغ معده را تخلیه می‌کنند. در غیر این صورت، معده را با شستشو تخلیه کرده و سپس زغال فعال و سوربیتول تجویز می‌کنند. بعد از آن، بیمار به طور حمایتی درمان می‌شود. حملات تشنجی با دیازپام (یا پیریدوکسین، در صورتی که استفاده قبلی از آن موفقیت‌آمیز بوده) درمان می‌شود. همودیالیز موجب دفع پنیسیلامین خواهد شد.
تداخل دارویی :
املاح آهن و ضد اسیدها جذب پنیسیلامین را کاهش می‌دهند. دوزها از یکدیگر جدا شوند.
استفاده توام با ضد مالاریاها، داروهای سایتوتوکسیک، طلا، اکسی فن بوتازون و فنیل بوتازون ممکن است اثرات هماتولوژیک و کلیوی جدی ایجاد کند. از مصرف توام خودداری شود.
استفاده توام با دیگوکسین ممکن است سطح سرمی دیگوکسین را افزایش دهد.
مکانیسم اثر :
اثر ضد روماتوئید: مکانیسم اثر دارو در آرتریت روماتوئید مشخص نیست. پنیسیلامین فاکتور روماتوئیدی IgM در گردش را کاهش می‌دهد (اما تأثیری بر غلظت تام ایمونوگلوبینهای در گردش ندارد). همچنین، این دارو فعالیت T-Cell را کاهش می‌دهد، اما تأثیری بر فعالیت B-Cell ندارد. همچنین بعضی از ماکروگلوبولینها (به عنوان مثال، فاکتورهای روماتوئید) را دپلیمریزه می‌کند.
اثر شلات کننده: پنیسیلامین با مس، آهن، جیوه، سرب، و فلزات سنگین دیگر ترکیبهای پایدار و محلول تشکیل می‌دهد که از طریق ادرار دفع می‌شوند. این دارو بخصوص در شلات کردن مس در بیماران مبتلا به ویلسون مؤثر است. همچنین، پنیسیلامین با سیستین ترکیبی تشکیل می‌دهد که حلالیت آن بیشتر از سیستین به تنهایی است و در نتیجه غلظت سیستین آزاد را کاهش‌داده و از تشکیل سنگ ادراری جلوگیری می‌کند.
فارماکوکینتیک :
جذب: از دستگاه گوارش به‌خوبی جذب می‌شود.
پخش: اتصال پروتئینی آن حدود ۸۰% می‌باشد.
متابولیسم: بوسیله کبد به ترکیبات غیرفعال متابولیزه می‌شود.
دفع: فقط مقدار کمی از پنیسیلامین به صورت تغییر نیافته دفع می‌شود. بعد از ۲۴ ساعت، حدود ۵۰% از راه ادرار و ۵۰% از راه مدفوع دفع می‌شود.
اشکال دارویی :
Tablet: 250 mg
Capsule: 250 mg
اطلاعات دیگر :
طبقه‌بندی فارماکولوژیک: داروی شلات کننده.
طبقه‌بندی درمانی: آنتاگونیست فلزات سنگین، ضد روماتیسم.
طبقه‌بندی مصرف در بارداری: گزارش نشده است.
نام‌های تجاری: Artamin,Cupripen
ملاحظات اختصاصی :
۱- در صورت بروز موارد زیر باید مصرف دارو قطع شود: بروز علائم حساسیت مفرط یا تب دارویی، معمولاً همراه با سایر تظاهرات آلرژیک (در صورت بیماری ویلسون، ممکن است دارو مجدداً مورد مصرف قرار گیرد)، بروز بثورات پوستی شش ماه یا بیشتر بعد از شروع درمان، واکنش پمفیگوئید، هماچوری یا پروتئینوری همراه با هموپتزی یا انفیلتراسیون ریوی، هماچوری یا پروتئینوری مداوم بیش از g/day 2 در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید، در صورتی که تعداد پلاکتها کمتر از mm3/100000 یا تعداد گلبولهای سفید کمتر ازmm3/3500 باشد یااینکه در سه آزمون متوالی این عناصر خونی مشاهده شود(حتی اگر در حد طبیعی باشند).
۲- آزمونهای عملکرد کبد و کلیه معمولاً هر شش ماه انجام می‌شود. بیمار باید از نظر پروتئینوری به طور معمول بررسی و برای جلوگیری از صدمات پوستی، به‌دقت مراقبت شود.
۳- در بیماران مبتلا به بیماری ویلسون یا سیستینوری ممکن است مصرف روزانه پیریدوکسین (ویتامین B6) ضروری باشد.
۴- مصرف پنیسیلامین یک ساعت قبل یا دو ساعت بعد از غذا یا داروهای دیگر موجب تسهیل جذب دارو خواهد شد.
۵- در درمان اولیه بیماری ویلسون، باید همراه با پنیسیلامین به مدت شش‌ماه تا یک سال با هر وعده غذا مقدار ۴۰-۱۰ میلی‌گرم پتاش سولفوره مصرف شده و سپس قطع شود.
۶- درمان دارویی ممکن است منجر به مثبت شدن نتایج تست ANA، با یا بدون علائم بالینی سندروم شبه لوپوس اریتماتوز شود.
۷- همودیالیز می‌تواند پنی سیلامین را برداشت کند.
نکات قابل توصیه به بیمار :
۱- در ارتباط با بیماری ویلسون، آرتریت روماتوئید یا سیستینوری اطلاعات کافی به بیماران بدهید و پروسه بیماری و منطق درمان را کاملا توضیح دهید. اثرات بالینی دارو ممکن است تا سه ماه آشکار نشود.
۲- دارو را طبق دستور مصرف و به طور مرتب به پزشک مراجعه کنید.
۳- در صورت بروز تب، لرز، گلودرد، کبودی، خونریزی یا واکنش آلرژیک، فوراً به پزشک اطلاع دهید.
۴- دارو را با معده خالی، ۶۰-۳۰ دقیقه قبل از غذا یا دو ساعت بعد از غذا، ضد اسیدها، مکملهای معدنی، ویتامینها یا داروهای دیگر مصرف کنید. مقدار زیادی آب، بخصوص در شب، بنوشید.
۵- در صورت مصرف پنیسیلامین برای درمان آرتریت روماتوئید، ممکن است در طول درمان بیماری تشدید شود. این حالت را معمولاً می‌توان با مصرف همزمان داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی کنترل کرد.
۶- در صورت مصرف پنیسیلامین برای درمان بیماری ویلسون، از رژیم غذایی حاوی مس کم (کمتر از mg/day 2 ) تبعیت کنید. به این منظور از مصرف غذاهای حاوی مس زیاد مانند شکلات، آجیل، بروکلی و جگر خودداری نمایید. همچنین جهت کاهش جذب مس ممکن است پتاش سولفوره با غذا مصرف شود.
مصرف در سالمندان: در بیماران سالخورده ممکن است به مقادیر کمتر مصرف احتیاج باشد. عملکرد کلیوی و کبدی این بیماران باید به‌دقت پیگیری شود. سمیت دارویی در بیماران مسن شایعتر می‌باشد.
مصرف در کودکان: احتمال بروز فقر آهن ناشی از مصرف طولانی‌مدت دارو باید در نظر گرفته شود. بی ضرری و کارایی مصرف دارو در آرتریت روماتوئید juvenile اثبات نشده است.
مصرف در شیردهی: وجود دارو در شیر نامشخص بوده و بی‌ضرری مصرف دارو در دوران شیردهی ثابت نشده است. شیردهی در دوران مصرف این دارو توصیه نمی‌شود.
اثر بر آزمایشهای تشخیصی :
پنیسیلامین ممکن است سطح آنزیمهای کبدی را افزایش و سطح هموگلوبین را کاهش دهد.
ممکن است شمارش ائوزینوفیل را افزایش و هماتوکریت، گرانولوسیت، پلاکت و شمارش گلوبول سفید را کاهش دهد.
