موارد و مقدار مصرف:
الف) پیشگیری از تشکیل ترومبوز وریدی عمقی بعد از جراحی جایگزینی مفصل زانو یا هیپ.
بزرگسالان: ۳۰ میلی گرم زیر جلدی هر ۱۲ ساعت به مدت ۷ الی ۱۰ روز. در صورت پایدار بودن هموستاز اولین دوز در فاصله ۱۲ تا ۲۴ ساعت بعد از جراحی داده شود.
ب) پیشگیری از ترومبوز وریدی عمقی (DVT) بعد از جراحی شکم.
بزرگسالان: ۴۰ میلی گرم یک بار در روز برای ۷ الی ۱۰ روز. دوز اول ۲ ساعت قبل از جراحی تجویز شود.
پ) درمان DVT حاد با یا بدون آمبولی ریوی در بیماران بستری به همراه وارفارین.
بزرگسالان: mg/kg 1 زیر جلدی هر ۱۲ ساعت؛ یا mg/kg 1.5 یک بار در روز (در زمان مشابه در هر روز به مدت ۵ تا ۷ روز تا زمانی که با داروی ضد انعقاد خوراکی به INR 2 تا ۳ برسیم. وارفارین معمولاً در عرض ۷۲ ساعت بعد از تجویز انوکساپارین شروع می‌شود.
ت) درمان DVT حاد با یا بدون آمبولی ریوی در بیماران سرپایی به همراه وارفارین.
بزرگسالان: mg/kg 1 زیر جلدی هر ۱۲ ساعت به مدت ۵ الی ۷ روز تا زمانی که با داروی ضد انعقاد خوراکی به INR ۲ تا ۳ برسیم. وارفارین معمولاً ۷۲ ساعت بعد از تجویز انوکساپارین شروع می‌شود.
ث) پیشگیری از عوارض ایسکمیک بعد از آنژین ناپایدار و Non-Q-wave MI به همراه آسپرین.
بزرگسالان: mg/kg 1 هر ۱۲ ساعت برای ۲ تا ۸ روز به همراه آسپرین به میزان ۱۰۰ تا ۳۲۵ میلی گرم روزانه برای کاهش ریسک خونریزی بخصوص بعد از انجام پروسیجر در آنژین ناپایدار حتماً انوکساپارین را در فواصل توصیه شده تجویز کنید.
ج) برای کاهش ریسک آمبولی در بیماران بستری در بخش مراقبتهای ویژه که قادر به حرکت نیستند.
بزرگسالان: mg 40 زیر جلدی روزانه برای ۶ تا ۱۱ روز. تجویز به مدت ۱۴ روز نیز بخوبی تحمل شده است.
تنظیم دوز: در بیماران با کلیرانس کراتینین کمتر از ml/min 30، دوز را به این ترتیب کاهش دهید. در صورتی که دارو جهت پروفیلاکسی بعد از جراحی شکم، یا جایگزینی مفصل زانو یا هیپ یا ضمن بیماریهای حاد تجویز شده به صورت ۳۰ میلی گرم زیر جلدی روزانه تجویز شود. در صورتی که دارو جهت درمان DVT حاد یا کاهش عوارض ایسکمیک بعد از آنژین ناپایدار و non-Q-wave MI تجویز شده، به صورت mg/kg 1 روزانه زیر جلدی تجویز شود.
مکانیسم اثر:
اثر ضد انعقاد: دارو تشکیل کمپلکس آنتی ترومبین III و ترومبین را تسریع کرده و ترومبین را غیر فعال کرده و جلوی تبدیل فیبرینوژن به فیبرین را می‌گیرد. نسبت فعالیت ضد فاکتور ۱۰ فعال به فاکتور ۲ بیشتر از هپارین معمولی است.
تداخل دارویی:
مصرف همزمان با داروهای ضد انعقاد، ضد پلاکت و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) ریسک خونریزی را افزایش می‌دهد. همچنین منجر به ایجاد هماتوم حاد نخاعی در بیمارانی می‌شود که تحت بیهوشی اپیدورال قرار می‌گیرند.
پلیکامایسین و والپروئیک اسید باعث هایپوپروترومبینمی و مهار تجمع پلاکتی می‌شوند. بیمار را بدقت مانیتور کنید.
ملاحظات اختصاصی:
- قبل از مصرف به صورت پروفیلاکسی هر گونه خونریزی را بررسی و رد کنید.
- دارو را با دیگر داروهای تزریقی مخلوط نکنید.
- حباب هوای موجود در سرنگ را قبل از تجویز خارج نکنید. چون ممکن است باعث کاهش مقدار دارو شود.
- دارو را به صورت عضلانی تجویز نکنید.
- دارو را به صورت عمیق و زیر جلدی در دیواره‌های قدامی و خلفی جدار شکم تجویز کنید. محل تجویز را ماساژ ندهید.
نکات قابل توصیه به بیمار:
- عوارض جانبی را به بیمار توضیح دهید.
- به بیمار توضیح داده که مراقب هر گونه خونریزی باشد و از فعالیت‌هایی که ریسک خونریزی را افزایش می‌دهد پرهیز کنید.
- قبل از مصرف هرگونه آسپرین یا NSAIDs با پزشک معالج مشورت کنید.
مصرف در سالمندان: با احتیاط استفاده شود بخصوص در بیمارانی که درجاتی از نارسایی کلیوی دارند.
مصرف در کودکان: ایمنی و اثربخشی دارو در کودکان اثبات نشده است.
مصرف در شیردهی: ترشح دارو در شیر مشخص نیست، با احتیاط استفاده شود.
مصرف در بارداری: می‌تواند باعث اختلالات مادرزادی در جنین شود.
اثر بر آزمایشهای تشخیصی:
دارو باعث افزایش سطح ALT و AST شده و میزان هموگلوبین و پلاکت را کاهش می‌دهد.
فارماکوکینتیک:
جذب: فراهمی زیستی دارو ۹۲% است. بعد از ۵-۳ ساعت به اوج اثر رسیده و تا ۲۴ ساعت اثر دارد.
پخش: حجم پخش فعالیت ضد فاکتور ۱۰ فعال حدود ۶ لیتر است.
متابولیسم: اطلاعاتی در دسترس نیست.
دفع: نیمه عمر دفع دارو بر مبنای اثر ضد فاکتور ۱۰ حدود ۴٫۵ ساعت بعد از تجویز زیر جلدی است.
موارد منع مصرف و احتیاط:
موارد منع مصرف:
حساسیت به دارو، هپارین یا دیگر ترکیبات فرمولاسیون؛ ترومبوسیتوپنی به همراه شواهد آزمایشگاهی آنتی بادی ضد پلاکت در حضور انوکساپارین، حساسیت به ترکیبات بدست آمده از خوک، خونریزی وسیع فعال، تجویز عضلانی.
موارد احتیاط:
بیمار از نظر علائم خونریزی بدقت بررسی کنید.
بعضی شرایط مانند آندوکاردیت باکتریایی، اختلالات ارثی انعقادی، کولیت اولسراتیو یا بیماریهای آنژیودیسپلاستیک دستگاه گوارش، فشار خون بالای کنترل نشده، خونریزی مغزی، یا استفاده بلافاصله کمی بعد از جراحی مغز، نخاع، چشم، مصرف همزمان سایر داروهای مهارکننده پلاکت، ترومبوسیتوپنی یا اختلالات پلاکت، بیماریهای شدید کبدی، رتینوپاتی دیابتی یا ناشی از فشار خون یا در بیمارانی که تحت پروسیجرهای تهاجمی قرار می‌گیرند. ریسک خونریزی افزایش می‌یابد. در صورت وقوع خونریزی مصرف دارو قطع شود.
این داروها با تأثیر بر روی آلدوسترون باعث افزایش پتاسیم خون می‌شوند.
موارد نادری از ترومبوسیتوپنی گزارش شده است در بیماران با سابقه ترومبوسیتوپنی ناشی از هپارین با احتیاط به کار رود. در صورت رسیدن پلاکت به کمتر از mm3 /100000 مصرف دارو قطع شود. وقوع ترومبوز به همراه ترومبوسیتوپنی بسیار نادر است. در بیماران با اختلالات پلاکتی با احتیاط استفاده شود.
برای ترومبوپروفیلاکسی در بیماران با دریچه قلب مصنوعی بخصوص زنان باردار توصیه نمی‌شود.
در بیماران با نارسایی کلیوی با احتیاط استفاده شود.
در کلیرانس کراتینین کمتر از ml/min 30 دوز دارو تنظیم شود. در بیماران مسن به دلیل تأخیر در دفع دارو با احتیاط به کار رود.
تعدیل یا تغییر دوز لازم است (به عنوان مثال حذف دوز بارگیری در بیماران با STEMI حاد با سن بیشتر از ۷۵ سال).
احتمال خونریزی در زنان با وزن کمتر از ۴۵ کیلوگرم یا مردان با وزن کمتر از ۵۷ کیلوگرم افزایش می‌یابد.
ایمنی و اثربخشی دارو در کودکان اثبات نشده است.
دارو به هیچ وجه عضلانی تجویز نشود. به جای دیگر فرآورده‌ها مثل هپارین یا دیگر هپارین‌های با وزن مولکولی کم به کار نرود (واحد به واحد).
بیماران با بیهوشی اخیر نخاعی یا اپیدورال در معرض ریسک هماتوم و پارالیز هستند این احتمال در کسانی که همزمان از این گروه از داروها استفاده می‌کنند افزایش می‌یابد. بیمار را از نظر علائم خونریزی یا دیگر عوارض نورولوژیک بدقت مانیتور کنید.
اشکال دارویی:
Injection: 100 mg/ml, 0.2 ml , 100 mg/ml, 0.4 ml, 100 mg/ml, 0.6ml, 100 mg/ml, 0.8 ml, 100 mg/ml, 1 ml
اطلاعات دیگر:
طبقه‌بندی فارماکولوژیک: هپارین با وزن مولکولی کم.
طبقه‌بندی درمانی: ضد انعقاد.
طبقه‌بندی مصرف در بارداری: رده B
نام‌های تجاری: Clexane
عوارض جانبی:
اعصاب مرکزی: گیجی، تب، عوارض نورولوژیک (بعد از پروسیجرهای نخاعی یا اپیدورال)، درد.
قلبی ـ عروقی: درد قفسه سینه، سرگیجه، ضربان نامنظم قلب، ادم، هماتوم، ادم محیطی.
دستگاه گوارش: تهوع.
عوارض خونی: خونریزی، آنمی هایپوکروم، ترومبوسیتوپنی.
پوست: اکیموز، اریتم (در محل تزریق)، بثورات جلدی، کهیر.
مسمومیت و درمان:
مصرف بیش از حد باعث خونریزی می‌شود. که با تجویز آهسته وریدی محلول پروتامین سولفات (۱%) برطرف می‌شود. دوز پروتامین باید معادل دوز انوکساپارین باشد (mg 1 پروتامین mg 1 انوکساپارین را خنثی می‌کند).
