با خواص تخم کتان آشنا شوید
تخم کتان یا همان بذرکتان به رنگ های زرد و قهوه ای تیره در بازار موجود است و هر ۱۴ گرم (۲ قاشق غذاخوری) از این دانه مغذی حاوی حدود ۱۳۳ درصد امگا۳، ۵/۱۷ درصد منگنز، ۱۵ درصد فیبر و ویتامین B۱، ۱۴ درصد منیزیم، ۵/۱۲ درصد تریپتوفان، ۹ درصد فسفر، ۵/۸ درصد روی و ۷۴ کیلوکالری انرژی است…
به همین دلیل هم این دانه که سرآمد تمام مغزها و دانه ها از نظر ریزمغذی های مختلف است، لقب «ارباب مغزها و دانه ها» را به خود اختصاص داده است.
گیاه کتان از گذشته های بسیار دور در کشورهایی مانند مصر کشت و برای تهیه لباس از آن استفاده می شده است.
حدود ۳ هزار سال پیش، ساکنان گرجستان کنونی کشف کردند که دانه یا بذر این گیاه، خوراکی است و خواص درمانی هم دارد.
پس از گرجستان، کشت گیاه کتان برای استفاده از بذر آن در کشورهای اروپایی و شمال آمریکا رواج یافت و امروزه محققان، با انجام تحقیقات و بررسی های فراوان آزمایشگاهی، به نتایج جالبی درباره خواص بذرکتان رسیدند؛ نتایجی که در ادامه به مهم ترین آنها اشاره می کنیم.
کتان و سرطان
نتیجه تحقیقات جدید پژوهشگران کانادایی نشان می دهد مصرف منظم دانه کتان می تواند به دلیل حجم بسیار بالای اسیدهای چرب امگا۳ موجود در آن، احتمال ابتلا به سرطان های پستان، پروستات و کولون را تاحد چشمگیری کاهش دهد.
بررسی مصرف منظم بذرکتان در حیوانات آزمایشگاهی ثابت کرده ریزمغذی های فراوان موجود در این دانه گیاهی، به اندازه قابل توجهی جلوی رشد و انتشار تومورهای سرطانی را در آنها می گیرد.
کتان و کلسترول
پژوهشگران دانشگاه هاروارد می گویند اسیدهای چرب امگا۳ موجود در بذرکتان می توانند با کنترل ضربان قلب و پیشگیری از التهاب قلبی عروقی، باعث حفظ سلامت قلب بشوند.
به همین دلیل مصرف روزانه ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری دانه کتان را به بیماران قلبی یا آنهایی که زمینه ابتلا به ناراحتی های قلبی دارند، توصیه می کنند.
این پژوهشگران ثابت کرده اند مصرف منظم بذرکتان با کاهش فشارخون و در نتیجه حفظ بیشتر سلامت قلب هم در ارتباط است.
محققان معتقدند گنجاندن دانه کتان در برنامه غذایی روزانه افراد بزرگسال می تواند شانس ابتلا به گرفتگی عروق یا آترواسکلروز را در آنها تا ۷۵ درصد کاهش بدهد.
این دانه مغذی به کاهش کلسترول و چربی بد خون یا همان LDL در افراد مبتلا به چاقی، دیابت و مشکلات متابولیک هم کمک می کند و به این ترتیب، شانس گرفتگی عروق و ابتلا به ناراحتی های قلبی را در آنها کاهش می دهد.
محققان با تحقیقی که روی بیش از ۱۰۰ خانم یائسه انجام دادند، به این نتیجه رسیدند درصد ابتلا به بیماری پرفشاری خون و ناراحتی های قلبی در خانم هایی که به مدت یک سال، روزی ۴ قاشق غذاخوری دانه کتان خام مصرف می کردند، بسیار پایین و ناچیز بود.
کتان و دیابت
پژوهشگران انگلیسی با تحقیق روی صدها فرد مبتلا به دیابت نوع ۲ و بررسی نتیجه تست A۱C آنها به این نتیجه رسیدند مصرف روزانه ۲ قاشق غذاخوری دانه خام کتان، تاحد زیادی باعث افزایش پاسخ دهی بدن آنها به دارو، کاهش قند و کلسترول خونشان می شود.
کتان و یائسگی
نتیجه تحقیقی که روی تعدادی خانم یائسه انجام و در سال ۲۰۰۷ هم در بیشتر مقاله ها و مجله های علمی دنیا منتشر شد، نشان می دهد مصرف روزانه ۲ قاشق غذاخوری بذرکتان خام که با غلات سبوس دار و مقداری ماست مخلوط شده است، می تواند احتمال ابتلا به گرگرفتگی های دوران یائسگی را تا ۵۷ درصد کاهش دهد.
البته به شرطی که خانم های یائسه، حداقل روزی ۲ بار این ترکیب را مصرف کنند! این کاهش گرگرفتگی ها از حدود ۱ تا ۲ هفته بعد از مصرف معجون بذرکتان شروع می شوند.
این در حالی است که مصرف دانه کتان تاثیر چندانی در کاهش گرگرفتگی های پیش از یائسگی یا گرگرفتگی های ناشی از ابتلا به سرطان پستان ندارد.
کتان و آلرژی
ریزمغذی های موجود در بذرکتان می توانند برای تسریع روند درمان برخی بیماری های التهابی خاص مانند آسم، آلرژی و پارکینسون هم مفید باشند.
محققان می گویند که ترکیب های موجود در این دانه کتان، جلوی رهاسازی عوامل التهابی و آلرژی زا را در بدن می گیرند و احتمال واکنش های التهابی را در انسان ها کم می کنند.
این ترکیب ها با پیشگیری از آزادسازی عوامل آلرژی زا و التهابی، جلوی تشکیل پلاک در رگ های خونی را هم می گیرند و به این ترتیب، بازهم به نوعی دیگر باعث حفظ سلامت سیستم قلب و عروق ما می شوند.
تخم کتان و گروه خون:
مصرف تخم کتان برای دارندگان تمامی گروه های خونی بسیار سودمند می باشد.
دانه‌هایی ریز با فوایدی بزرگ!
افزودن دانه‌های تخم کتان به رژیم غذایی روزانه سبب افزایش سلامتی قلب و سلامت سیستم گوارش می‌شود، از طرفی این دانه‌ها سبب کنترل وزن شده و پیشگیری‌کننده از سرطان نیز می‌باشند.
تحقیقات اخیر حاکی از آن است که دانه‌های تخم کتان سبب کاهش کلسترول، تثبیت قند خون، جلوگیری از پوکی استخوان، کمک به کاهش وزن، افزایش سلامت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از سرطان می‌شوند.
چگونگی مصرف تخم کتان
بهتر است دانه‌های تخم کتان را خریداری کرده و خود آن را در منزل آسیاب نمایید.
از آنجایی که تخم کتان یک دانه روغنی است، خرید تخم کتانی که قبلاً آسیاب شده، ممکن است گذشت زمان سبب اکسیده شدن آن گردد، در حالی که شما می‌توانید دانه‌های تخم کتان را خریداری کرده و به هنگام مصرف و به میزان نیاز خود، آن را با آسیاب برقی در منزل آسیاب نمایید و به شکل پودر درآورید و مصرف کنید.
دانه‌های تخم کتان می‌توانند بیش از یک سال قابل مصرف باشند.
بهتر است پودر تخم کتان را در دمای اتاق نگهداری کنید.
میزان مصرف تخم کتان برای افراد سالم و بزرگسال که در مصرف آن محدودیتی ندارند، یک قاشق سوپ‌خوری در روز می‌باشد.
محققان اظهار می‌دارند مردانی که در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات می‌باشند، باید از مصرف تخم کتان اجتناب نمایند.
برای افراد جوان تر، بیشتر از یک قاشق چای‌خوری در روز توصیه نمی‌گردد.
از آنجایی که تخم کتان حاوی فیبر بالایی می‌باشد، برای وارد کردن آن در رژیم غذایی خود از میزان کم شروع کنید و به تدریج آن را افزایش دهید.
یک قاشق سوپ‌خوری تخم کتان حاوی ۳۶ کیلوکالری و یک قاشق سوپ‌خوری از تخم کتان آسیاب شده حاوی ۵۰ کیلوکالری انرژی می‌باشد.
از آنجایی که دانه‌های تخم کتان طعم و مزه سبک و ملایمی دارند، می‌توانید به چندین روش آن را در رژیم غذایی روزانه خود وارد نموده و مصرف کنید.
فواید تخم کتان
* تخم کتان می‌تواند سبب کاهش کلسترول خون و همچنین پایین آمدن قند خون گردد.
فیبر محلول موجود در تخم کتان می‌تواند سبب کاهش کلسترول گردد و از افزایش پلاک در خون جلوگیری کند و در نتیجه از تنگ شدن دیواره عروق خونی که می‌تواند منجر به افزایش فشار خون و در نهایت سکته و حملات قلبی گردد، جلوگیری و پیشگیری نماید.
فیبر موجود در تخم کتان همچنین می‌تواند از افزایش قند خون در بیماران دیابتی جلوگیری کند.
* تخم کتان از پوکی استخوان و تحلیل رفتن بافت استخوانی جلوگیری می‌کند.
تحقیقاتی که بر روی موش‌های آزمایشگاهی انجام شد، حاکی از به تأخیر افتادن تحلیل استخوانی در موش‌های آزمایشگاهی بود که با تخم کتان تغذیه شده بودند و این امر به سبب وجود اسیدهای چرب امگا-۳ موجود در تخم کتان می‌باشد.
* تخم کتان برای افرادی که تمایل به کاهش وزن و کنترل وزن دارند بسیار مناسب می‌باشد.
خوردن تخم کتان ۳۰ دقیقه قبل از خوردن وعده غذایی سبب پر شدن معده و احساس سیری در افراد شده و در نتیجه موجب کنترل اشتها و کم خوری می‌شود.
تخم کتان و روغن آن
* سبب بهبود سیستم گوارش بدن میگردد.
فیبر موجود در تخم کتان از بروز یبوست جلوگیری می‌کند و سبب هضم و دفع به موقع گردیده و به سلامت سیستم گوارش کمک می‌نماید.
* ایمنی بدن را افزایش می‌دهد. ALA موجود در تخم کتان سبب کاهش التهابات و در نتیجه عملکرد بهتر سیستم ایمنی بدن میگردد.
تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که تخم کتان می‌تواند سبب کاهش برخی ناهنجاری‌های التهابی مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس و پسوریازیس گردد.
* جلوگیری کننده از سرطان است.
تحقیقات نشان می‌دهند تخم کتان نقش مهمی در پیشگیری از ابتلا به سرطان به ویژه سرطان روده و سینه دارد.
این گیاه به علت دارا بودن آنتی‌اکسیدان‌های مهمی همچون لیگنان‌ها که نقش مهمی در مبارزه با سرطان دارند، می‌تواند با پیشگیری از رشد سلول‌های سرطانی، با سرطان مبارزه کند.
احتیاط در مصرف تخم کتان!
محققان معتقدند علی‌رغم فواید بسیار زیادی که در تخم کتان مشاهده و اثبات شده، اما در مصرف آن نباید زیاده‌روی کرد.
افرادی که دارای روده التهابی و تحریک‌پذیر می‌باشند، باید از خوردن تخم کتان اجتناب کنند.
همچنین زنان باردار و مادران شیرده نباید تخم کتان مصرف کنند.
تخم کتان از پوکی استخوان و تحلیل رفتن بافت استخوانی جلوگیری می‌کند.
تحقیقاتی که بر روی موش‌های آزمایشگاهی انجام شد، حاکی از به تأخیر افتادن تحلیل استخوانی در موش‌های آزمایشگاهی بود که با تخم کتان تغذیه شده بودند و این امر به سبب وجود اسیدهای چرب امگا-۳ موجود در تخم کتان می‌باشد.
از طرفی افرادی که دچار بیماری‌هایی مانند اندومتریوز، تخمدان پلی‌کیستیک و فیبرویید می‌باشند، نیز باید از مصرف تخم کتان اجتناب نمایند.
محققان اظهار می‌دارند مردانی که در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات می‌باشند، باید از مصرف تخم کتان اجتناب نمایند.
اگر تخم کتان را به عنوان یک دارو مصرف می‌کنید، حتماً با پزشک خود مشورت نمایید.
خرید تخم کتان
تخم کتان طلایی را می توانید از وب سایت oabshop.ir تهیه کنید.
چند پیشنهاد
* به هنگام خوردن صبحانه، آن را به شیر و کورن‌فلکس خود اضافه نمایید.
* به هنگام صرف ناهار، دانه‌های تخم کتان را به سالاد خود اضافه نموده و میل کنید.
* آن را با آب‌میوه مخلوط کرده و میل نمایید.
* آن را به ماست و یا دوغ خود اضافه نموده و میل کنید.
* آن را به سس گوجه‌فرنگی و یا آب انواع گوشت‌ها اضافه کرده و میل نمایید.
* آن را به گوشت چرخ‌کرده اضافه نموده و سپس با آن کوفته و یا کباب درست کنید.
ترکیبات تخم کتان
* حاوی انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی از جمله اکثر ویتامین‌های گروه B بوده و دارای منیزیم و منگنز نیز می‌باشد.
* دارای دو نوع فیبر محلول و نامحلول می‌باشد.
* دارای چندین نوع آنتی‌اکسیدان قوی از جمله لیگنان است.
از آنجایی که تخم کتان یک ماده گیاهی است، یکی از بهترین منابع لیگنان‌ها می‌باشد.
* حاوی اسیدهای چرب امگا- ۳ بوده و از این رو ضد التهاب می‌باشد.
تخم کتان یکی از منابع غنی گیاهی است که دارای امگا-۳ گیاهی به نام آلفالینولنیک اسید (ALA) می‌باشد. بعد از روغن تخم کتان، روغن کانولا بیشترین میزان ALA را دارا است.
عضو اینستاگرام ما شوید (oab_food) و اخبار تحقیقات پزشکی روز جهان را دریافت کنید.
