موارد و مقدار مصرف:
آریتمی بطنی ناشی از انفارکتوس میوکارد، جراحی قلبی، با دیژیتال، تاکیکاردی بطنی.
بزرگسالان: مقدار ۱۰۰-۵۰ میلی‌گرم (mg/Kg 1.5-1) با سرعت ۵۰-۲۵ میلی‌گرم در دقیقه به صورت یک باره (bolus) تزریق وریدی می‌شود.
تزریق یک باره وریدی هر ۵ – ۳ دقیقه، تا فرونشستن آریتمی یا بروز عوارض جانبی، تکرار می‌شود. حداکثر تزریق یک باره وریدی طی یک ساعت ۳۰۰ میلی‌گرم است. انفوزیون مداوم ۴-۱ میلی‌گرم در دقیقه به طور همزمان شروع می‌شود. در بیماران سالخورده، مبتلا به نارسایی احتقانی قلب یا بیماری کبدی، مقادیر کمتر از این مصرف می‌گردد. برای حفظ غلظت سرمی درمانی، ۱۵-۱۰ دقیقه بعد از شروع انفوزیون مقدار مصرف یک باره کمتری (معمولاً نیمی از مقدار مصرف یک باره اولیه که به صورت مقدار واحد تزریق وریدی شده) تجویز می‌شود. بعد از ۲۴ ساعت انفوزیون مداوم، سرعت انفوزیون به نصف کاهش می‌یابد.
کودکان: mg/Kg 1- 0.5 بولوس وریدی بر حسب نیاز می‌توان دوز را تکرار کرد تا حداکثر mg/Kg 5- 3 و سپس به صورت انفوزیون mcg/Kg/min 50- 10 ادامه داد. در موارد حمایت پیشرفته قلبی دوز دارو mg/Kg 1 به صورت بولوس وریدی است، سپس با سرعت mcg/Kg/min 50-20 بعد از دفیبریلاسیون یا کاردیوورژن انفوزیون می‌شود.
در بیماران مسن، کودکان، افراد ناتوان و بیماریهای کبدی دوز کمتری از دارو را تجویز کنید.
مکانیسم اثر:
اثر ضد آریتمی بطنی: لیدوکائین به عنوان داروی ضد آریتمی از گروه IB سبب فرونشانی خودکاری و کوتاهی دوره تحریک‌ناپذیری مطلق و مدت پتانسیل عمل الیاف هیس- پورکنژ و فرونشانی دپولاریزاسیون خود به خود بطن طی مرحله دیاستول می‌شود. غلظت درمانی دارو اثر قابل توجهی در سرعت انتقال دهلیزی – بطنی (AV) و بافت هدایتی دهلیزی ندارد. لیدوکائین برخلاف کینیدین و پروکائین‌آمید، به ازای مقادیر معمول بر همودینامیک تأثیر قابل ملاحظه‌ای نمی‌گذارد. لیدوکائین با تأثیر بر روی سیستم هدایتی، مکانیسم های ورود مجدد را مهار کرده و آریتمی بطنی را کنترل می‌کند.
تداخل دارویی:
مصرف همزمان لیدوکائین با سایمتیدین یا داروهای مهار کننده گیرنده بتا ممکن است موجب مسمومیت با لیدوکائین ناشی از کاهش کلیرانس کبدی آن شود.
مصرف همزمان مقادیر زیاد لیدوکائین با سوکسینیل کولین ممکن است اثرات عصبی – عضلانی سوکسینیل را افزایش دهد.
مصرف همزمان با سایر داروهای ضد آریتمی، از جمله فنی‌توئین، پروکائین‌آمید، پروپرانولول و کینیدین ممکن است موجب بروز اثرات اضافی یا آنتاگونیستی و نیز مسمومیت اضافی شود.
ضد افسردگی‌های سه حلقه‌ای و مهارکننده‌های MAO زمانی که همزمان با لیدوکائین- اپی‌نفرین تجویز شوند باعث افزایش شدید و طولانی مدت فشار خون می‌شوند. همزمان با هم استفاده نکنید. مشابه این عارضه در مصرف همزمان واز پرسور و داروهای ارگوت نیز گزارش شده است.
اثر بر آزمایشهای تشخیصی:
از آنجا که تزریق عضلانی لیدوکائین ممکن است غلظت کراتین فسفوکیناز را افزایش دهد، برای تشخیص افتراقی انفارکتوس حاد میوکارد باید آزمونهای ایزوآنزیم انجام شوند.
فارماکوکینتیک:
جذب: بعد از مصرف خوراکی جذب می‌شود. با این وجود، با توجه به عبور قابل توجه اولیه از کبد، فقط حدود ۳۵ درصد از دارو به گردش خون سیستمیک می‌رسد. مصرف خوراکی مقادیر زیاد برای دستیابی به غلظت درمانی در خون موجب بروز مسمومیت غیر قابل قبول می‌شود. این اثر احتمالاً به دلیل غلظت زیاد لیدوکائین است.
پخش: به طور گسترده در سرتاسر بدن انتشار می‌یابد. تمایل این دارو به بافتهای چربی بسیار زیاد است. بعد از تزریق وریدی یک باره مقادیر زیاد دارو (bolus dose)، غلظت پلاسمایی آن به طور زود رس و سریع کاهش می‌یابد. این اثر عمدتاً با انتشار دارو در بافتهای دارای پرفیوژن زیاد، مانند کلیه، ریه، کبد و قلب همراه است. پس از آن، مرحله دفع آهسته تر دنبال می‌شود که در آن متابولیسم و انتشار مجدد به داخل عضلات اسکلتی و بافت چربی بروز می‌کند. اولین مرحله انتشار سریع است که به آن شروع انفوزیون ثابت پس از مصرف یک باره مقدار زیاد اولیه می‌گویند. حجم انتشار دارو در بدن بیماران مبتلا به بیماری کبدی کاهش می‌یابد و موجب بروز غلظت سمی با مقادیر معمول مصرف می‌گردد. حدود ۸۰- ۶۰ درصد داروی در حال گردش به پروتئینهای پلاسما پیوند می‌یابند. غلظت درمانی دارو به طور معمول mcg/ml 5 – ۱٫۵ است. با این وجود، مسمومیت در این حد نیز بروز کرده است. غلظتهای بیشتر از mcg/ml 5 سمی هستند و مقدار مصرف باید کاهش یابد.
متابولیسم: در کبد به دو متابولیت فعال متابولیزه می‌شود. کمتر از ۱۰ درصد داروی تزریقی به صورت متابولیزه نشده به کلیه‌ها می‌رسد. جریان خونی کبد بر متابولیسم دارو تأثیر می‌گذارد و ممکن است بعد از انفارکتوس میوکارد و نارسایی احتقانی قلب کاهش یابد. بیماری قلبی نیز ممکن است متابولیسم دارو را محدود سازد.
دفع: نیمه عمر دو مرحله‌ای دارد؛ مرحله اول ۳۰- ۷ دقیقه به دنبال آن نیمه عمر نهایی ۲- ۱٫۵ ساعت است. نیمه عمر دفع دارو ممکن است در بیماران مبتلا به نارسایی احتقانی قلب یا بیماری کبدی طولانی شود. انفوزیون مداوم طولانی‌تر از ۲۴ ساعت نیز ممکن است موجب افزایش نیمه عمر شود.
موارد منع مصرف و احتیاط:
موارد منع مصرف: حساسیت به دارو یا دیگر اجزاء فرمولاسیون، حساسیت به سایر بی‌حس کننده‌های موضعی آمیدی، سندرم آدام- استوکس، بلوک شدید گره سینوسی، گره دهلیزی- بطنی یا داخل بطنی (به جز در بیمارانی که ضربان ساز مصنوعی دارند). محلولهای آماده تزریق حاوی مشتقات ذرت (Corn) بوده و در بیماران حساس به این فرآورده‌ها منع مصرف دارند.
موارد احتیاط : بیماران با نارسایی شدید کبدی در معرض ریسک بالاتر سمیت ناشی از دارو قرار دارند. در بیماران با کمبود سودوکولین استراز ریسک عوارض ناشی از دارو بیشتر است لذا با احتیاط به کار رود.
در مورد اشکال تزریقی دارو: دستور مصرف را به درستی اجرا کنید. محلولهای حاوی نگهدارنده های ضد میکروبی برای مصارف بیهوشی اپیدورال یا نخاعی مناسب نیستند. بعضی فرآورده‌ها حاوی بی‌سولفیت بوده و نباید در بیماران حساس تجویز شوند. وسایل احیاء، دارو و اکسیژن باید موقع تجویز دارو در دسترس باشد.
در بیماران با اختلالات عروقی و ضمن بیهوشی عمومی : انواع حاوی اپی‌نفرین با احتیاط تجویز شوند. در بیماران مسن، کودکان، بیماران به شدت بیمار و ناتوان با دوزهای تعدیل شده تجویز شود.
در تجویز وریدی EKG به طور مرتب مانیتور شده، در بیماران با نارسایی کبدی، هر گونه بلوک قلبی، سندرم ولف – پارکینسون – وایت، نارسایی قلبی، هایپوکسی شدید، دپرسیون شدید تنفسی، هایپوولمی، سابقه هایپرترمی بدخیم یا شوک با احتیاط به کار رود. در بیماران با فیبریلاسیون دهلیزی تجویز دارو باعث افزایش پاسخ بطنی می‌شود. اختلالات الکترولیتی به خصوص کمبود پتاسیم و منیزیم پیش از تجویز دارو اصلاح شوند. هر گونه علت زمینه‌ای آریتمی بطنی برطرف شود. از نظر علائم سمیت CNS بیمار را به دقت مانیتور کنید. بیماران مسن مستعد عوارض جانبی قلبی و CNS ناشی از دارو هستند. در نارسایی کبدی و CHF دوز را کاهش دهید.
اشکال دارویی:
Injection: 1%, 5ml, 1%, 50ml , 2%, 5ml, ۲%, ۵۰ml
Injection, solution: 4%, 50ml, 20%
Injection, solution: Lidocaine 5%+ Dextrose 7.5 %
اطلاعات دیگر:
طبقه‌بندی فارماکولوژیک: مشتق آمیدی.
طبقه‌بندی درمانی: ضد آریتمی.
طبقه‌بندی مصرف در بارداری: رده B
ملاحظات اختصاصی:
بیمارانی که لیدوکائین را به صورت انفوزیون وریدی مصرف می‌کنند باید از نظر قلبی در تمام مواقع تحت کنترل باشند. برای پیگیری دقیق انفوزیون می‌توان از پمپ مخصوص انفوزیون یا سیستم قطره‌ای استفاده نمود. حداکثر سرعت انفوزیون در صورت امکان چهار میلی گرم در دقیقه است. سرعت تندتر خطر مسمومیت را به میزان زیادی افزایش می‌دهد.
این دارو در بیماران سالخورده، سبک تر از ۵۰ کیلوگرم، و در بیماران مبتلا به نارسایی احتقانی قلب یا بیماری کبدی یا کلیوی با احتیاط تجویز شود. مقدار مصرف در این بیماران باید کاهش یابد.
علائم حیاتی و غلظت سرمی الکترولیتها، ازت اوره خون (BUN)، و کرآتینین از نظر بروز اختلالات پیگیری شوند.
در صورت تزریق وریدی لیدوکائین، بخصوص در بیماران مبتلا به بیماری کبدی، نارسایی احتقانی قلب، هیپوکسی، ضعف تنفسی، کمی حجم خون، یا شوک باید الکتروکاردیوگرام (EKG) بیمار به طور مداوم پیگیری شود، زیرا این موارد ممکن است بر متابولیسم، دفع یا حجم انتشار دارو تأثیر بگذارند و بیمار را در معرض مسمومیت قرار دهند.
علائم کاهش بیش از حد سرعت هدایت قلبی (مانند اختلال عملکرد گره سینوسی، طولانی شدن فاصله PR، پهن شدن QRS، و بروز یا تشدید آریتمی) باید بررسی شوند. در صورت بروز این علائم، باید مصرف دارو قطع شود و یا مقدار مصرف آن کاهش یابد.
حملات تشنجی در بسیاری از بیماران بسیار بدحال ممکن است اولین علامت مسمومیت باشد. با این وجود، پیش از بروز واکنشهای شدید، خواب آلودگی، اغتشاش شعور، و پارستزی بروز می‌کند. تمام علائم و نشانه‌های مسمومیت باید جدی تلقی شده، و مصرف دارو بلافاصه قطع شود و یا مقدار آن کاهش یابد. انفوزیون مداوم می‌تواند منجر به بروز تشنجات و اغما شود. در صورت عدم منع مصرف، اکسیژن از طریق قرار دادن لوله باریک در بینی به بیمار داده شود. وسایل احیای بیمار در دسترس قرار گیرد.
محلولهای حاوی محافظ دارو نباید برای بی حسی نخاعی، اپیدورال، یا ناحیه دم اسبی مصرف شوند.
غلظت سرمی درمانی این دارو بین mcg/ml 5-2 است.
ویال‌های تا حدی استفاده شده که حاوی محافظ نیستند، باید دور ریخته شوند.
روش تجویز: برای تجویز از میکروست یا پمپ‌های انفوزیون استفاده کنید. سرعت انفوزیون به این ترتیب می‌باشد: برای محلول ml250 / g2 دکستروز به ترتیب mg/min 1 معادل ml/h 7.5، mg/min 2 معادل ml/h 15، mg/min 3 معادل ml/h ۲۲٫۵ و mg/min 4 معادل ml/h 30.
مصرف در سالمندان: به دلیل شیوع بیماریهای مختلف همزمان و کاهش عملکرد عضوهای بدن در بیماران سالخورده، باید حداقل مقدار مؤثر مصرف شود.
مصرف در کودکان: بی ضرری و اثر بخشی مصرف این دارو در کودکان ثابت نشده است. استفاده یک وسیله خودکار برای تزریق عضلانی توصیه نمی شود.
عوارض جانبی:
اعصاب مرکزی: اضطراب، تشویش، عصبانیت، تشنجات و به دنبال آن خواب آلودگی، بیهوشی و ایست تنفسی، اغتشاش شعور، لرزش، لتارژی، بی‌خوابی، استوپور، بی‌قراری، اختلال تکلم، احساس سرخوشی، افسردگی، منگی، پارستزی، انقباض ناگهانی عضلات، تشنجات.
قلبی – عروقی: ضعف قلبی، آریتمی، ایست قلبی، کمی فشار خون، برادیکاری، آسیستول.
پوست: واکنشهای پوستی، تعریق، راش.
چشم، گوش: وزوز گوش، تاری دید یا دوربینی.
دستگاه گوارش: تهوع، استفراغ.
موضعی: حساس شدن، بثورات پوستی.
سایر عوارض: ادم، حملات آسمی مداوم، واکنشهای آنافیلاکتیک، آنافیلاکسی، زخم شدن محل تزریق، احساس سرما، تعریق مفرط، دپرسیون تنفسی.
مسمومیت و درمان:
تظاهرات بالینی: علائم و نشانه‌های مسمومیت CNS، مانند تشنجات و یا ضعف تنفسی و مسمومیت قلبی ـ عروقی (که با کمی فشار خون مشخص می‌شود).
درمان: شامل حمایت عمومی و قطع مصرف دارو می‌شود. راه تنفسی باز حفظ، و سایر اقدامات دیگر تنفسی بلافاصله انجام شود.
برای درمان هرگونه تشنج می‌توان از دیازپام یا تیوپنتال استفاده نمود. برای درمان کمی شدید فشار خون می‌توان از داروهای بالابرنده فشار خون (مانند دوپامین ونوراپی نفرین) استفاده کرد.
