آیا می‌دانید که در جهان ۲ میلیارد نفر یعنی در حدود ۳۰ درصد از کل جمعیت آن، به کم خونی ناشی از فقر آهن مبتلا هستند ؟ آهن نقش بسیار حیاتی در بیشتر عملکردهای بدن مانند حمل اکسیژن به تمامی سلول‌های بدن دارد. به علاوه آهن به حفظ سلامت پوست، مو و ناخن‌ها نیز کمک می‌کند. آهن بخش مهمی از پروتئین هموگلوبین را تشکیل داده که در حمل اکسیژن از ریه به سایر بخش‌های بدن حیاتی و ضروری است.
زنان، به خصوص در طول سال‌های باروری، بالاترین خطر ابتلا به کمبود آهن به دلیل از دست دادن خون در دوران قاعدگی را دارند. مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها پیشنهاد می‌کنند که روزانه ۱۸ میلی گرم آهن برای زنان ۱۹ تا ۵۰ ساله و ۸ میلی گرم در روز برای مردان باید مصرف شود.
شما می‌توانید آهن را از دو منبع متفاوت بدست آورید: گیاهان و حیوانات. منابع مبتنی بر حیوانات حاوی آهن “هم” بوده و منایع گیاهی دارای آهن “غیر هم” هستند. با اینکه آهن هم می‌تواند به آسانی توسط خون جذب گردد اما برخی از مطالعات انجام شده، ارتباطی بین آهن هم و ابتلا به بیماری عروق کرونری قلبی را پیدا کرده‌اند. منابع مبتنی بر گیاهان شامل غلات غنی شده، لوبیای سفید، شکلات تلخ، عدس ، اسفناج ، سویا و نخود است.
از آنجایی که بیشتر افراد دارای کمبود آهن هستند شما باید به دنبال رفع و پیشگیری از آن باشید. در زیر ۵ نشانه‌ی کمبود آهن را ذکر می‌کنیم:
1- داشتن احساس خستگی به طور مداوم
در حالی که خستگی می‌تواند نشانه‌ی بیماری‌های مختلف در بدن باشد ،اما بهتر است در اینگونه موارد سطح آهن خود را بررسی کنید زیرا احساس خستگی یکی از علائم کمبود آهن در بدن است. بر اساس یافته‌های موسسه‌ی ملی خون، ریه و قلب ، خستگی شایع‌ترین علامت کمبود آهن است و به این خاطر رخ می‌دهد که بدن نمی‌تواند اکسیژن را به خون حمل کند. اگر شما در خون خود اکسیژن کافی نداشته باشید خیلی زود خسته خواهید شد. علاوه بر این، سلول‌های قرمز خون در بدن ممکن است هموگلوبین کمتری از حد نرمال و طبیعی داشته باشد و همین امر نیز موجب ایجاد خستگی در بدن گردد.
2- شما به طور مکرر بیمار می‌شوید
هنگامی که بدن با کمبود مواد مغذی روبرو می‌شود، سیستم ایمنی به طور طبیعی ضعیف‌تر خواهد شد زیرا آنها مواد مورد نیاز برای مبارزه با عفونت‌ها را در اختیار ندارند. دکتر مور معتقد است که سلول‌های قرمز خون به حمل اکسیژن به طحال کمک می‌کنند. طحال یک موقعیت کلیدی برای مبارزه با عفونت‌هاست. اگر بدن آهن کافی در اختیار نداشته باشد، نمی‌تواند جلوی عفونت‌ها را بگیرد. همچنین سلول‌های قرمز خون اکسیژن را به غدد لنفاوی حمل می کنند که شامل گلبول‌های سفید مبارزه کننده با عفونت هستند. اگر کمبود آهن دارید، بدن شما گلبول سفید را به اندازه‌ی کافی تولید نخواهد کرد و همین امر نیز موجب بیمار شدن شما می‌شود.
3- داشتن ریزش مو
یکی از نشانه های دیگر کمبود آهن ، ریزش موی سر است. اگرچه ریزش ۱۰۰ عدد تار مو در روز طبیعی است اما از دست دادن قابل توجه آن می‌تواند نشان‌دهنده‌ی مشکلات جدی در بدن باشد. بر اساس مطالعات انجام شده در دانشگاه پزشکی تگزاس، زمانی که فولیکول‌های مو نتوانند اکسیژن کافی دریافت کنند، وارد دوره‌ی استراحت می‌شوند و تا زمانی که کم خونی رفع نشود به رشد ادامه نخواهند داد. اگر متوجه ریزش موی زیاد شدید ، رژیم غذایی خود را تغییر دهید و از غذاهای سرشار از آهن استفاده نمایید. همچنین استفاده از مکمل‌های دارویی به تجویز پزشک نیز می‌تواند موثر باشد.
4- دارای پوستی رنگ پریده هستند
اگرچه بیشتر افراد دارای پوستی رنگ پریده هستند و ممکن است بیماری و یا نقصی در بدن نیز نداشته باشند اما رنگ پریدگی در صورت می‌تواند نشانه‌ی کمبود آهن باشد. هموگلوبین در خون برای تولید رنگ صورت کمک می‌کند و باعث خوش رنگ شدن آن می‌گردد. زمانی که سطح هموگلوبین کم باشد رنگ صورت، پریده و کم رنگ خواهد شد. هنگامی که سلول‌های خونی آهن کافی نداشته باشند، کوچکتر و ضعیف‌تر شده و می‌توانند باعث رنگ پریده شدن صورت گردند. به خصوص اگر پلک پایینی خود را نگاه کنید متوجه این موضوع خواهید شد.
5- زبان شما متورم است
زمانی که بدن اکسیژن کافی نداشته باشد، ماهیچه ها می‌توانند متورم ودردناک شوند. ممکن است متوجه ایجاد ترک در اطراف دهان و زبان خود شده باشید. تمامی این موارد نشان دهنده‌ی کمبود آهن در بدن است. به یاد داشته باشید که اگر فکر کردید کمبود آهن دارید ، باید هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنید. او به شما کمک می‌کند رژیم غذایی خود را اصلاح کنید و از غذاهایی استفاده کنید که سرشار از آهن است. همچنین در صورت لزوم می‌توانید از مکمل‌های دارویی به تجویز پزشک نیز استفاده کنید.
