خواص و مضرات اقطی سیاه
آقطی سیاه (Black elderberry) در ایران به انگور کولی و خمان کبیر معروف است.
این درختچه معمولا در کنار جاده ها و حاشیه جنگل ها و در نواحی مرطوب و سایه دار می روید.
تاریخ نگاران قدرت شفا دهندگی اقطی سیاه را به زمان بقراط نسبت می دهند که در موارد بسیاری به پدر علم داروسازی معروف است. وی از اقطی سیاه به عنوان جعبه دارویی برای درمان بسیاری از بیماری ها نام می برد و معتقد است که از سرماخوردگی و آنفلوآنزا تا سوختگی ها، بریدگی ها و حتی طاعون را درمان می کند.
عصاره ی اقطی سیاه در مبارزه با آنفلوآنزای خوکی مفید تشخیص داده شده است. مطالعات بالینی نیز کارایی آن را در برابر ویروس H1N1 تایید کرده است.
پژوهشگران در مرکز ویروس شناسی “رتروسکرین” متوجه شده اند که عصاره اقطی سیاه در مبارزه با ویروس H1N1 آنفلوآنزای خوکی(نوع A) موثر است.
در یک مطالعه کنترل شده بر روی دارونماها (شبه داروها) که در محیط آزمایشگاهی انجام شد، مشخص شد که عصاره اقطی سیاه(که با نام تجاری “سامبوکول” (Sambucol) قابل خریداری و دسترسی است)، تا ۷۰ درصد در کاهش سرایت H1N1 به سلول های سالم در تکثیرهای درون سلولی موثر است. به این ترتیب که تنها ۵ دقیقه بعد از دوره کمون بیماری (یعنی از زمانی که میکروب ها وارد سلول می شوند تا زمانی که علایم بیماری ظاهر می شود)، دارای اثر قابل توجهی بر سلول ها(ی مورد آزمایش) است.
این تحقیق جدید پیشنهاد می دهد که عصاره اقطی سیاه می تواند به عنوان یک راه کار دو جانبه هم برای درمان بیماری و هم برای پیشگیری از آن به حساب آید. این مطالعات یافته های قبلی را نیز تایید می کند؛ به این ترتیب که در مقایسه با TamiFlu که طول دوره ی بیماری را تنها یک روز کاهش می دهد عصاره اقطی باعث کاهش ۴ روزه ی طول بیماری می شود.
قبلاً در یک مطالعه آزمایشگاهی کشف شده بود که عصاره اقطی سیاه در مقابله با تغییر شکل H5N1 در آنفلوآنزای پرندگان هم تا ۹۹ درصد موثر است.
براساس این نتایج دانشمندان به دنبال کسب اجازه برای انجام مطالعات آزمایشگاهی بر مبتلایان آنفلوآنزای خوکی هستند؛ که این کار در حال حاضر در اتحادیه اروپا ممنوع است.
به نظر می رسد اقطی سیاه ترکیبی را شامل می شود که ویروس ها را می پوشاند و مانع از نفوذ آن ها به سلول های سالم می شود؛ در نتیجه داخل سلول ها قادر به تکثیر نخواهند بود. هر ویروسی که وارد سلول ها می شود توسط گلبول های سفید بدن کشته و بلعیده می شود تا ویروس را از بدن خارج کند.
این مطالعه حالا که ما با گسترش جهانی H1N1 مواجه هستیم ارزش بیشتری می یابد. در شرایط همه گیری نیاز ما به جلوگیری از فرصت های انتقال ویروس دارای بیشترین اهمیت است. فرمول های ضد ویروس مانند این، دارای سهم ویژهای در کنترل گسترش ویروس هستند.
وی ادامه می دهد این مطالعه سودمندی عصاره اقطی سیاه را در غیرفعال کردن ویروس امتحان می کند و نتایج آن بسیار قابل توجه است. مردم زیادی این نتایج را جالب خواهند دانست. به این دلیل که عصاره می تواند یک راه حل امن و موثر برای پیشگیری و درمان بیماری باشد.
دکتر “فوستر” ایمونولوژیست و گیاه شناس با این صحبت ها موافق است: اقطی سیاه به طور سنتی و به دلیل خواص ضد بیماری اش برای کمک به حفاظت بدن در برابر ویروس ها و بیماری های ویروسی مثل آنفلوآنزا به کار می رفته است. این باور وجود دارد که ترکیب موجود در عصاره اقطی سیاه (که در این تحقیق استفاده شده) مانع دسترسی ویروس ها به سلول های زنده می شود.
این تحقیق جدید نشان می دهد که این میوه های بنفش تیره در کمک به سیستم ایمنی برای مبارزه با مشکلات انواع خاصی از آنفلوآنزا مثل آنفلوآنزای خوکی(نوع A) موثر است.
