تخم کتان چیست و چه مزایایی دارد؟

کتان دانه ای بدون گلوتن از دسته گیاهان گلدار است. بذر کتان که به آن تخم بزرک نیز می‌گویند، منبعی سرشار از مواد مغذی مانند فیبر، منگنز، اسید چرب آلفا لینولنیک، امگا ۳، ویتامین B1،  لیگنان و کلسیم است.

۱- روش های استفاده روزانه از تخم کتان:

مصرف آن می تواند بصورت آجیل، پاشیدن دانه های تخم کتان بر روی فرنی جو دوسر صبحانه، مخلوط کردن آن در سوپ یا غذاهای آبکی و خورش ها، اضافه کردن تخم کتان به ماست، پاشیدن دانه های آن بر روی پاستا یا سالاد، استفاده از تخم کتان در پخت نان یا شیرینی باشد.

۲- مبارزه تخم کتان با چربی های دور شکم:

مصرف تخم کتان به شما کمک خواهد کرد تا چربی های مقاوم دور شکم آب شوند. تخم کتان حاوی فیبر محلول است که باعث پاک سازی و تنظیم دستگاه گوارش می شود. این کار باعث می شود تا چربی مقاوم دور شکم نیز از بین برود. تخم کتان در روده به مولکول های شکر و کربوهیدرات چسبیده و با بالا بردن انرژی، روند حل شدن آن ها را در رگ ها کند می کند، و احساس سیری به وجود می آورد. برای لاغر شدن باید از میزان کالری مصرفی روزانه کاسته شود.

۳- فواید تخم کتان برای دوران یائسگی:

تخم کتان سرشار از اُمگا ۳ می باشد. تحقیقات نشان داده است که هر چه میزان امگا ۳ در بدن زنان بیشتر باشد، علائم یائسگی مانند گر گرفتگی کمتر می شود. نحوه مصرف: بهترین میزان برای استفاده از تخم کتان ۴۰ گرم در روز است. تخم کتان حاوی لیگنان یا همان استروژن گیاهی است که باعث تنظیم هورمون ها در این دوران می شود. می توانید در غذای خود مخلوط کنید و یا روی ماست یا سالاد خود بپاشید، و یا مثل آجیل مصرف کنید، همچنین در پُخت و پز نیز می توانید از تخم کتان استفاده کنید. بعد از شروع مصرف، دو تا سه هفته زمان لازم است تا فواید تخم کتان بر سلامت شما آشکار شود.

۴- تخم کتان و سرطان پستان:

لیگنان موجود در دانه کتان سوخت و ساز هورمون استروژن بدن را تغییر می دهد. مثلاً در زنان یائسه تولید استروژن های فعال را کم می کند که این خود ریسک ابتلا به سرطان پستان را می کاهد. همچنین شواهد حاکی از آن است که اضافه کردن تخم کتان به الگوی غذایی، رشد سلول های سرطانی در بافت پستان را کاهش می دهد. محققین ثابت کرده اند که دانه کتان فرآیند مرگ سلولی را کند کرده و این امر بدلیل وجود دو فیتواستروژن خاص بنام های آنترولاکتون و انترودیول در لیگنان دانه کتان می باشد.

تاموکسیفن یک داروی تعدیل کننده استروژن است که به گیرنده های استروژن چسبیده و مانع از رشد سلولهای سرطانی می گردد. در مطالعات انجام شده مشخص گردید که دانه کتان مانند نمونه تقویت شده تاموکسیفن در بدن عمل کرده و رشد سرطان پستان را مهار می کند. لذا مصرف تخم کتان در جلوگیری از سرطان و کنترل آن ضروری است.

۵- فواید تخم کتان بر کیست تخمدان:

استفاده روزانه از تخم کتان می تواند میزان تستوسترون را در زنان دارای کیست تخمدان تا ۸۹ درصد کاهش دهد و مصرف ۳۰ گرم به مدت ۴ ماه باعث کاهش تستوسترون و کم شدن موهای زائد و ناباروری می شود و تخم کتان، تستوسترون اضافه را از بدن دفع می کند.

تخم کتان حاوی امگا ۳ و فیبر است که باعث کنترل کلسترول و دفع چربی از بدن می شود که این امر برای این دسته از بیماران ضروریست.

۶- تخم کتان و دیابت:

طبق نتیجه تحقیقات منتشر شده از سوی سازمان بهداشت جهانی، تخم کتان به کنترل دیابت کمک می کند. لیگنان موجود در تخم کتان قند خون را در افراد دیابتی نوع دوم کاهش می دهد. استفاده روزانه از تخم کتان به دلیل دارا بودن فیبر زیاد می تواند میزان قند خون را به مدت طولانی کنترل کند. استفاده روزانه از تخم کتان در افرادی که از انسولین استفاده می کنند می تواند میزان حساسیت بدن به انسولین را کاهش دهد. همچنین قادر به کاهش احتمال مبتلا شدن به دیابت نوع دوم است.

استفاده میزان کمی (۱۵ گرم) از تخم کتان به صورت روزانه به مدت ۱۲ هفته نتایج بسیار خوبی در کاهش مقابله بدن با انسولین را نشان داده است. دانشمندان اعلام کرده اند که تخم کتان حاوی فیبر محلول و لیگنان است که برای درمان دیابت مفید می باشد.

۷- فواید تخم کتان برای مو:

تخم کتان دارای موادی مانند پروتئین، کلسیم، روی، منیزیم، آهن و اُمگا ۳ است که تمامی این مواد برای رشد مو مورد نیاز هستند. با مصرف منظم روزانه از تخم کتان موهایی شفاف و سالم خواهید داشت. امگا ۳ موجود در آن باعث محکمتر شدن موها و بالا رفتن انعطاف پذیری مو می شود و در نتیجه انتهای مو شکسته نمی شود. تخم کتان بدلیل داشتن آنتی اکسیدان، احتمال ایجاد شوره سر، اگزما و دیگر بیماری های پوست سر را کاهش می دهد. امگا ۳ موجود در تخم کتان، از ریزش مو جلوگیری می کند. برای آقایانی که در خطر طاسی قرار دارند مفید خواهد بود.

تخم کتان طلایی ۲۰۰ گرمی

۸- کبد چرب و تخم کتان:

تخم کتان منبع بسیار خوبی از اُمگا ۳ و آنتی اُکسیدان ها می باشد. یکی از فواید آن حفاظت از سلامت کبد است. نحوه مصرف: دو تا سه قاشق غذا خوری تخم کتان در روز می توانید مصرف کنید. در یک آزمایش علمی طی چهار هفته به افراد سالم بین سنین ۲۲ تا ۴۷ سال، ۳۷ گرم تخم کتان برای مصرف داده شد. در آخر نتایجی بر مضر بودن تخم کتان برای سلامت انسان یافت نشد.

۹- سنگ کیسه صفرا و تخم کتان:

تخم کتان بدلیل دارا بودن اُمگا ۳ و فیبر محلول در آب، باعث بهبود شرایط بیماران دارای سنگ کیسه صفرا شده و از تشکیل سنگ کیسه صفرا جلوگیری می کند. مصرف حداقل ۲۰ گرم تخم کتان در روز جهت جلوگیری از تشکیل سنگ کیسه صفرا توصیه می شود.

۱۰- پوست زیبا و نرم با مصرف تخم کتان:

اُمگا ۳ باعث بالا رفتن سرعت بهبود زخم ها می شود. تخم کتان دارای خاصیت ضد التهابی است و از التهاب، گرگرفتگی و قرمزی پوست جلوگیری می کند و باعث بهبود آکنه می شود. پوست خشک می تواند مشکلات زیادی داشته باشد. مانند: اگزما، پسوریازیس و نشانه های دیگر مبنی بر پیری. اسیدهای چرب موجود در تخم کتان باعث آب رسانی و نرم ماندن پوست صورت می شوند. استفاده منظم از تخم کتان باعث ترشح روغن طبیعی بدن می شود و پوست را نرم می کند.

پوستی که دارای چربی طبیعی باشد دیرتر چین و چروک بر آن ظاهر خواهد شد.بدلیل وجود آنتی اکسیدان ها، استفاده روزانه از تخم کتان می تواند از نابود شدن سلول های پوستی و ایجاد سرطان پوست جلوگیری کند.

۱۱- تخم کتان ضد سرطان پروستات:

تخم کتان حاوی مواد مغذی زیادی است که محققان طی آزمایشات به این نتیجه رسیده اند که میزان PSA یا همان آنتی ژن پروستات در خون را کاسته و تاثیر مطلوبی بر روی افراد مبتلا به این بیماری دارد و باعث کنترل این بیماری می شود. همچنین امگا ۳ موجود در تخم کتان برای سلامت قلب این دسته از افراد بسیار ضروری است.

۱۲- تخم کتان و مبارزه با کلسترول و تری گلیسیرید:

تخم کتان سرشار از فیبر محلول و فیبر غیر محلول است. فیبر محلول، در آب حل شده و ماده‌ ژل مانندی می‌سازد که به کاهش کلسترول خون کمک خواهد کرد. در حالیکه فیبر غیر محلول آب را به خود جذب کرده و باعث نرم شدن مدفوع می شود. بدین ترتیب از یبوست جلوگیری خواهد کرد. مطالعات نشان می دهند که اسیدهای چرب امگا ۳ به کاهش تری گلیسیرید و کلسترول از طریق کاهش تولید LDL توسط کبد کمک زیادی می کنند.

۱۳- آیا مصرف تخم کتان برای زنان باردار خطری ندارد؟

با توجه به آن که تحقیقات در این زمینه ادامه دارند و هنوز نتایج قاطعی اعلام نشده است، بهتر است میزان مصرف تخم کتان در دوران  بارداری تحت کنترل باشد.تخم کتان بدلیل خواص بی نظیری که دارد، مصرف یک قاشق غذاخوری از آن در هفته به شما و جنین هیچ آسیبی  نمی رساند و مفید است. تأثیر تخم کتان بر زنان شیرده هنوز مشخص نیست، بنابراین جانب احتیاط را رعایت کنید.

۱۴- آزمایش فشار خون و تخم کتان:

در سال ۲۰۱۳ تحت آزمایش انجام شده اثبات شد که تخم کتان به دلیل دارا بودن امگا ۳ و آنتی اکسیدان های مفید باعث کاهش فشار خون در بیماران دارای فشار خون بالا می شود و انعطاف رگهای خونی را بالا می برد. بیش از ۱۰۰ نفر در این آزمایش شرکت کردند که به دو گروه تقسیم شده اند. گروه اول روزانه ۳۰ گرم تخم کتان به مدت یک سال مصرف کردند و در نتایج بدست آمده نشان داده شد که این گروه نسبت به گروه دوم که تخم کتان مصرف نکرده بودند، دارای فشار خون پایین تری بوده اند.

هشدار

روش بو دادن تخم کتان در جهان، تنها توسط چند کمپانی و با تکنولوژی خاص انجام می شود که یکی از آنها کمپانی Can Mar کانادا می باشد. در این روش تخم کتان به صورت معلق در هوا بو داده می شود تا کاملا خواص خود را حفظ کرده و روغن آن اکسید نشود و در این روش که هزینه بسیار بالایی دارد، تک تک دانه ها به میزان یکسان بو داده می شوند. از بو دادن تخم کتان خام به روش سنتی خودداری فرمائید، زیرا روغن آن اکسید شده و مضر و بیماری زا است. بهترین روش آسیاب تخم کتان همان دندان انسان است و روغن تخم کتان در جریان آسیاب اکسید شده و هر چه از زمان آسیاب آن بیشتر بگذرد خواص بیشتری را از دست می دهد.

عضو اینستاگرام ما شوید (oab_food) و اخبار تحقیقات پزشکی روز جهان را دریافت کنید.