سارس بیماری خطرناکی است که اخیراً در جهان شیوع پیدا کرده و به سزعت انتشار یافته است. این بیماری اولین بار در ۲۸ فوریه ۲۰۰۳ در ویتنام گزارش شد و سپس گزارشات متعدد دیگری از از کشورهای چین، هنگ کنگ، سنگاپور، کانادا، آمریکا و …. بروز آن را مورد تأیید قرار داد.
عامل بیماری:
با مطالعات متعددی که تا کنون انجام شده عامل بیماری را احتمالاً ویروسی ذکر می کنند که از خانواده ویروس سرماخوردگی (کورونا ویروس) است ولی در بعضی از مناطق هم ویروس دیگری (پارامیکسوویریده) را عامل آن می دانند، ولی آنجه که مسلم است ویروس عامل آن نوع جدیدی است که از نظر شکلی شبیه ویروس سرماخوردگی اما از نظر بروز علائم کمی متفاوت است.
با مطالعات متعددی که تا کنون انجام شده عامل بیماری را احتمالاً ویروسی ذکر می کنند که از خانواده ویروس سرماخوردگی (کورونا ویروس) است ولی در بعضی از مناطق هم ویروس دیگری (پارامیکسوویریده) را عامل آن می دانند، ولی آنجه که مسلم است ویروس عامل آن نوع جدیدی است که از نظر شکلی شبیه ویروس سرماخوردگی اما از نظر بروز علائم کمی متفاوت است.
نحوه سرایت:
همانطور که ذکر شد بیماری اولین بار در یتنام شناخته شد اما هم اکنون ۳۱۶۹ مورد آن در دنیا گزارش شده است که بیشترین رقم مربوط به چین (۱۴۱۸) است که ۱۴۴ مورد آن منجر به فوت شده است (گزارش تا تاریخ۸۲/۱/۲۵) این بیماری از نظر جنسی در هر دو جنس و در هر نژاد و در هر سنی مشاهد شده است. انتقال بیماری از طریق ترشحات دستگاه تنفسی است که در هنگام سرفه، عطسه، صحبت کردن و … در هوا معلق شده و فرد غیر بیمار در اثر استنشاق آن آلوده می شود. البته گزارشاتی از آلودگی با ترشحات تنفسی بیمار که باعث آلودگی فرد دیگر شده است آمده است. به این ترتیب کارکنان بهداشتی و افرادی که در تماس نزدیک و خانگی با فرد بیمار قرار دارند در معرض بالای آلودگی هستند.
همانطور که ذکر شد بیماری اولین بار در یتنام شناخته شد اما هم اکنون ۳۱۶۹ مورد آن در دنیا گزارش شده است که بیشترین رقم مربوط به چین (۱۴۱۸) است که ۱۴۴ مورد آن منجر به فوت شده است (گزارش تا تاریخ۸۲/۱/۲۵) این بیماری از نظر جنسی در هر دو جنس و در هر نژاد و در هر سنی مشاهد شده است. انتقال بیماری از طریق ترشحات دستگاه تنفسی است که در هنگام سرفه، عطسه، صحبت کردن و … در هوا معلق شده و فرد غیر بیمار در اثر استنشاق آن آلوده می شود. البته گزارشاتی از آلودگی با ترشحات تنفسی بیمار که باعث آلودگی فرد دیگر شده است آمده است. به این ترتیب کارکنان بهداشتی و افرادی که در تماس نزدیک و خانگی با فرد بیمار قرار دارند در معرض بالای آلودگی هستند.
علائم کلینیکی:
دوره «کمون» بیماری بین ۲ تا ۷ حداکثر ۱۰ روز گزارش شده است. این دوره با تب حدود ۳۸٫۳ به بالا و در مواردی نیز به ۴۰ درجه می رسد. سپس لرز، سر درد، گلو درد، درد استخوان، ضعف، بیحالی و سرفه به صورت سرفه های خشک و بدون خلط بروز می کند. در ادامه بیمار دچار تنگی نفس اشکال در تنفس و سپس نارسایی تنفسی می شود که در مواردی خاص بدون درمان کمکی باعث مرگ وی خواهد شددرگیری ریه این بیمار اغلب به صورت درگیری تمام پارانشیسم ریه می باشد و علائم بیماری پنومونی آتیپیک است.
دوره «کمون» بیماری بین ۲ تا ۷ حداکثر ۱۰ روز گزارش شده است. این دوره با تب حدود ۳۸٫۳ به بالا و در مواردی نیز به ۴۰ درجه می رسد. سپس لرز، سر درد، گلو درد، درد استخوان، ضعف، بیحالی و سرفه به صورت سرفه های خشک و بدون خلط بروز می کند. در ادامه بیمار دچار تنگی نفس اشکال در تنفس و سپس نارسایی تنفسی می شود که در مواردی خاص بدون درمان کمکی باعث مرگ وی خواهد شددرگیری ریه این بیمار اغلب به صورت درگیری تمام پارانشیسم ریه می باشد و علائم بیماری پنومونی آتیپیک است.
عوارض:
عوارض بیماری سندرم حاد تنفسی ARDS است که بیمار دچار اختلالات گازهای خون شده و ۱۰ تا ۲۰ درصد نیاز به اکسیژن ونتیلاتور پیدا خواهد کرد.
عوارض بیماری سندرم حاد تنفسی ARDS است که بیمار دچار اختلالات گازهای خون شده و ۱۰ تا ۲۰ درصد نیاز به اکسیژن ونتیلاتور پیدا خواهد کرد.
تشخیص:
با روشهای خاص بررسی PCR-IFA-ELISA توانسته اند علت بیماری را تا حدودی مشخص کنند البته کشت ویروسی هم از ترشحات و در آب حلق انجام شده و ویروسی شبیه خانواده کرونا را تشخیص داده اند. این ویروس در حیوانات مثل سگ و گربه مثل سگ و گربه هم می تواند ایجاد بیماری کند و در افرادی که نقص سیستم ایمنی دارند بیشتر دیده می شود ولی این یافته ها دقیقاً در مورد انسانها ثابت نشده است.
با روشهای خاص بررسی PCR-IFA-ELISA توانسته اند علت بیماری را تا حدودی مشخص کنند البته کشت ویروسی هم از ترشحات و در آب حلق انجام شده و ویروسی شبیه خانواده کرونا را تشخیص داده اند. این ویروس در حیوانات مثل سگ و گربه مثل سگ و گربه هم می تواند ایجاد بیماری کند و در افرادی که نقص سیستم ایمنی دارند بیشتر دیده می شود ولی این یافته ها دقیقاً در مورد انسانها ثابت نشده است.
درمان:
از نظر درمانی چون عامل بیماری کاملاً مشخص نیست از آنتی بیوتیکها و ضد ویروسها استفاده شده است ولی آنچه که مسلم است درمان کمکی اکسیژن در نیاز بسیار مؤثر است.
از نظر درمانی چون عامل بیماری کاملاً مشخص نیست از آنتی بیوتیکها و ضد ویروسها استفاده شده است ولی آنچه که مسلم است درمان کمکی اکسیژن در نیاز بسیار مؤثر است.
پیشگیری:
با توجه به مسری بودن بیماری و انتشار جهانی آن باید در پیشگیری بیماری دقت کافی به عمل آورد. افرادی که به مناطق آلوده سفر می کنند در صورت ضروری نبودن به آن مناطق وارد نشوند. افراد آلوده باید ایزوله شده و تا بهبودی علائم ایزولاسیون ادامه یابد. افراد خانواده فرد مبتلا و کارکنان بهداشتی باید از وسایلی مانند ماسک و دستکش استفاده کنند و پس از تماس ماسک و دستکش دور انداخته شود. شستشوی دست در طول روز به طور مرتب با آب صابون، آب و الکل انجام شود. بیماران بهتر است از ماسک استفاده کنند. به هیچ وجه از وسایل مشترک مانند حوله و غیره استفاده نشود و سطوحی که با ترشحات بیمار در تماس است تمیز شود.
با توجه به مسری بودن بیماری و انتشار جهانی آن باید در پیشگیری بیماری دقت کافی به عمل آورد. افرادی که به مناطق آلوده سفر می کنند در صورت ضروری نبودن به آن مناطق وارد نشوند. افراد آلوده باید ایزوله شده و تا بهبودی علائم ایزولاسیون ادامه یابد. افراد خانواده فرد مبتلا و کارکنان بهداشتی باید از وسایلی مانند ماسک و دستکش استفاده کنند و پس از تماس ماسک و دستکش دور انداخته شود. شستشوی دست در طول روز به طور مرتب با آب صابون، آب و الکل انجام شود. بیماران بهتر است از ماسک استفاده کنند. به هیچ وجه از وسایل مشترک مانند حوله و غیره استفاده نشود و سطوحی که با ترشحات بیمار در تماس است تمیز شود.
