سرطان کولون یا روده بزرگ به معنی وجود توده سرطانی بدخیم در روده بزرگ است. روده بزرگ قسمتی از دستگاه گوارش است که در ادامه روده باریک وجود دارد و نقش بسیار مهمی در جذب مواد مغذی و آب و البته دفع پس مانده مواد غذایی به صورت مدفوع بر عهده دارد.
کولون یا همان روده بزرگ با توجه به داشتن گیرنده های بسیار حساس و تحریک پذیر، حرکت مدفوع در دستگاه گوارش را کنترل می کند.
با حرکت توده غذایی از کولون به سمت مقعد، آب و سایر ترکیبات مغذی موجود در توده غذایی گرفته شده و هر آنچه تا پایان کولون یعنی رکتوم یا مقعد برجای می ماند از بدن دفع می شود.
بنابراین هر عاملی که توانایی کولون در این فرایند را تغییر دهد، مثلا با تاثیر بر اعصاب ماهیچه های دستگاه گوارش و مخصوصا کولون باعث تغییر انقباضات عضلات صاف روده و در نتیجه افزایش جذب آب مدفوع شود، می تواند عامل یبوست در فرد باشد.
اصلا چه چیزی باعث یبوست می شود؟ سه دلیل رایج برای یبوست شامل موارد زیر هستند:
۱- جذب آب زیاد از کولون هنگام عبور مدفوع از روده بزرگ می تواند به ایجاد توده دفعی سخت، خشک و در نتیجه یبوست منجر شود.
۲- برای جلو رفتن توده دفعی در داخل کولون به سمت مقعد، ماهیچه های کولون دائما انقباضاتی را انجام می دهند. تغییر عملکرد این عضلات می تواند به ایجاد توده مدفوعی سفت و در نتیجه یبوست منجر شود.
۳- گرفتگی و انسداد روده بر اثر یک توده یا تومور نیز می تواند دلیل یبوست در فرد باشد.
مساله این است که سرطان کولون بیماری مشهود و واضحی نیست و می تواند برای مدت زمان زیادی بدون تشخیص باقی بماند
سرطان کولون :
سرطان های مختلفی شناخته شده که هر کدام بسته به نوع خود قسمت خاصی از بدن را تحت تاثیر قرار می دهد. یکی از این سرطان ها که امروزه بسیار رایج شده سرطان کولون است.
سرطان کولون یا روده بزرگ به معنی وجود توده سرطانی بدخیم در روده بزرگ است.
کولون قسمتی از دستگاه گوارش است که در ادامه روده کوچک وجود دارد و البته نقش بسیار مهمی در جذب مواد مغذی، مواد معدنی و آب و البته دفع پس مانده مواد غذایی به صورت مدفوع برعهده دارد.
سرطان از رشد کنترل نشده و ادامه دار سلول های بدن ناشی می شود.
درباره سرطان کولون رشد این سلول ها در بدن و تجمع آنها، توده های پیش سرطانی را ایجاد می کند که قرارگیری آنها در دیواره های کولون و رکتوم ایجاد پولیپ می کند(فرتور سمت چپ). بعد از گذشت چند سال، این پولیپ ها سرطانی شده و نتیجه آن سرطان کولون خواهد شد.
اما مساله این است که سرطان کولون بیماری مشهود و واضحی نیست و می تواند برای مدت زمان زیادی بدون تشخیص باقی بماند.
از طرف دیگر با شناخت نشانه های آن می توانید بهتر بیماری را تشخیص دهید. از این رو غربالگری های اولیه می تواند به درمان موفق در تقریبا ۹۰ درصد افراد منجر شود.
بنابراین همواره توصیه می کنیم در صورت دیدن حتی یک علامت از علائم سرطان کولون، تست های تشخیص این بیماری را (از جمله تست ساده بررسی وجود خون مخفی در مدفوع و تست طلایی آن کولونوسکپی توسط متخصص داخلی-گوارش) به صورت کامل انجام دهید.
علائم و نشانه های سرطان کولون :
به طور کلی علائم سرطان کولون به دو گروه تقسیم می شود. علائم موضعی و علائم سیستمیک.
علائم موضعی :
این علائم تمایل دارند خود کولون و ناحیه درگیر را تحت تاثیر قرار دهند. رایج ترین این نشانه ها شامل موارد زیر است:
تغییر در حرکات روده و دستگاه گوارش به طوری که یبوست، اسهال و نیز مدفوع خونی متناوب مشاهده می شود.
یبوست و اسهال متوالی باعث می شود فرد احساس کند هیچ وقت اجابت مزاج کامل انجام نشده و به طور مکرر احساس دفع دارد.
در کنار این علائم، فرد معمولا احساس نفخ و درد شکمی ناشی از تجمع گاز در شکم را گزارش می کند.
علائم سیستمیک :
این علائم بر کل بدن تاثیر می گذارند و شامل موارد زیر است:
کاهش وزن ناخواسته و غیر ارادی، کاهش اشتها، خستگی مفرط، تهوع و استفراغ از جمله این علائم اند.
کم خونی ناشی از کمبود آهن و یرقان (به صورت زردی پوست و سفیدی چشم) نیز می تواند علائم دیگر این سرطان باشد.
اما باز هم توصیه مان را تکرار می کنیم که در صورت مشاهده هر کدام از این علائم، حتما با پزشک متخصص گوارش مشورت کنید.
اما یبوست چگونه می تواند نشانه ای از سرطان کولون باشد؟
زمانی که مدفوع از روده باریک به کولون وارد می شود، مایع غلیظی است که در تمام بخش های داخلی کولون قرار گرفته و در مناطق باریک نیز نفوذ می کند.
همینطور که این توده در طول روده بزرگ پیش می رود، آب بیشتری از آن جذب شده و سفت تر و غلیظ تر می شود. بنابراین این سفت و غلیظ شدن، مانع از پخش توده جدید به تمام قسمت های کولون و حرکت آن در قسمت های باریک می شود.
اما وجود یک تومور در قسمت میانی و یا پایینی روده بزرگ و یا حتی در رکتوم هم با ایجاد ممانعت در حرکت توده دفعی در کولون می تواند باعث ایجاد یبوست شود.
بنابراین اگر فردی هستید که از یبوست مزمن و یا دوره های یبوست تناوبی رنج می برید، بهتر هست هرچه سریع تر به پزشک مراجعه کرده و علت این وضعیت را بیابید.
همانطور که گفتیم در خصوص سرطان کولون، هرچقدر این بیماری سریع تر تشخیص داده شود و در مراحل ابتدایی بیماری درمان شروع شود، به احتمال ۹۰ درصد و یا بیشتر درمان با موفقیت انجام خواهد شد.
در حالی که با پیشرفت سرطان و درگیری قسمت های دیگر کولون، احتمال موفقیت در درمان کاهش خواهد یافت.
البته در بیشتر موارد تشخیص پزشک این است که هیچ سرطانی در کار نیست و علت اصلی یبوست شما عامل کم اهمیت تر و البته کم خطرتری است.
با این حال سرطان بیماری ای نیست که بتوان آن را با احتمالات نادیده گرفت، چراکه تشخیص هرچه سریع تر بیماری، روند درمان را تسهیل خواهد کرد.
تغذیه مناسب جهت جلوگیری از سرطان کولون :
طی تحقیقات به عمل آمده یکی از بهترین مواد غذایی برای جلوگیری از سرطان کولون و یبوست مزمن مصرف مداوم غلات بدون گلوتن مانند جو دو سر می باشد که مصرف آن باعث می شود یبوست از بین رفته و سلامت روده ها تضمین شود. از دیگر مواد غذایی حاوی آنتی اکسیدن های مفید برای جلوگیری از ابتلا به سرطان روغن زیتون واقعی می باشد.
