یائسگی، به دوره ای از زندگی زن گفته می شود که قاعدگی سرانجام متوقف شده و بدن به گونه ای تغییر می کند که دیگر نمی تواند باردار شود. این امری طبیعی است که معمولاً در زنان ۴۵ – ۵۰ سال روی می دهد. در زمان یائسگی ، تخمدان های زن تخمک گذاری را متوقف می کنند و استروژن و پروژسترون کمتری تولید می کنند. تغییرات بوجود آمده در این هورمون ها باعث به وجود آمدن علائم یائسگی می گردد. عادات ماهانه کمتر شده و در نهایت متوقف می شود.
زمانی که زن به مدت یک سال عادت ماهانه نداشته باشد یائسگی کامل می شود. بعد از یائسگی، زنان دیگر نمی توانند باردار شوند.
یائسگی ناشی از جراحی، منجر به کاهش استروژن می شود و این امر ممکن است به دلیل برداشتن تخمدان ها یا شیمی درمانی و یا هورمون تراپی برای سرطان سینه نیز به وجود آید.
علائم یائسگی
علائم یائسگی در زنان متفاوت است و ممکن است ۵ سال یا بیشتر به طول انجامد. برخی از زنان ممکن است دارای علائم بارزتری نسبت به دیگران باشند. یائسگی ناشی از جراحی سریعتر می باشد. از اولین علائم آن تغییر در عادات ماهانه است که ممکن است زودتر ازیک ماه (۳ هفته یک بار) و یا دیرتر باشد. این تغییرات ممکن است ۱-۳ سال قبل از متوقف شدن کامل عادت ماهانه به طول انجامد.
علائم متداول یائسگی عبارتند از:
– کمتر شدن دفعات عادات ماهانه و در نهایت متوقف شدن آن
– تپش قلب
– گر گرفتگی، که معمولاً در سال اول و دوم اتفاق می افتد
– عرق کردن در شب
– گر گرفتگی پوست
– مشکلات خواب (بی خوابی)
– میل کمتر جنسی
– فراموشی (در برخی زنان)
– سردرد
– نوسانات خلقی شامل کج خلقی، افسردگی و اضطراب
– نشت ادرار
– خشکی واژن و مقاربت جنسی دردناک
– عفونتهای واژن
– درد مفاصل
– ضربان قلب نامنظم (تپش قلب)
علائم و آزمایشات
آزمایش ادرار و آزمایش خون می تواند برای تعیین تغییرات سطح هورمونی مورد استفاده قرار گیرد. نتیجه آزمایش و معاینه کامل دستگاه تناسلی توسط پزشک، به او کمک می کند تا تشخیص دهد به دوران یائسگی نزدیک هستید یا قبلا وارد این دوره شده اید. کاهش استروژن منجر به ایجاد تغییراتی در واژن می شود. در چند سال اول پس از آخرین عادت ماهانه، روند از دست رفتن استخوان افزایش می یابد. پزشک برای تشخیص پوکی استخوان شما، آزمایش تراکم استخوان انجام می دهد.
درمان
درمان یائسگی در افراد متفاوت است و بستگی به علائم هر فرد دارد. تغییر در شیوه زندگی یا هورمون درمانی یکی از روش های درمان است.
هورمون درمانی
در صورت داشتن گرگرفتگی، تعریق شبانه یا مسائل مربوط به کج خلقی و اضطراب، هورمون درمانی می تواند کمک کند. منظور از هورمون درمانی، درمان با هورمون استروژن و گاهی نیز هورمون پروژسترون است.
مطالعات متعددی، فواید و خطرات هورمون درمانی را زیرسوال برده اند، خطراتی مانند سرطان سینه، حمله قلبی، سکته و لخته شدن خون. دستورالعملهای اخیر استفاده از هورمون اچ تی (HT) را جهت درمان گر گرفتگی مفید می دانند که در این خصوص تشخیص با پزشک است.
توصیه های خاص:
هورمون اچ تی (HT) جهت درمان خانم هائی که اخیرا” وارد دوران یائسگی شده اند توصیه می شود، و برای خانم هائی که چندین سال از یائسگی شان می گذرد مناسب نیست.
این دارو نباید بیش از ۵ سال استفاده شود و می بایست حتما” تحت نظر پزشک مصرف گردد.
رژیم غذائی و تغییر در شیوه زندگی
برا ی کاهش علائم یائسگی همیشه نیاز نیست از هورمون ها استفاده کنید. روش های طبیعی دیگری نیز برای کاهش علائم یائسگی وجود دارند، مانند:
– پیروی از رژیم غذائی خاص گروه خونتان
– پرهیز ازمصرف بیش از حد کافئین و الکل
– خوردن سویا (سویا دارای استروژن است)، در دارندگان گروه های خونی A و AB
– استفاده از کلسیم و ویتامین D موجود در غذاها و مکمل ها ، مانند مصرف اسفناج
– ورزش مناسب گروه خونتان و استفاده از تکنیک های رسیدن به آرامش اعصاب مانند مدیتیشن .
توصیه ها:
روزتان را با چای سبز شروع کنید. چای سبز جایگزینی عالی به جای قهوه است.
چای سبز، سرشار از ترکیبات آنتی اکسیدانی است و مطالعات متعددی نشان می دهد که چای سبز، ضد کاهش تراکم و پوکی استخوان است. نوشیدن چای سبز باعث برانگیخته شدن مواد معدنی مورد نیاز در تشکیل استخوان می گردد و سلول هایی که باعث از بین رفتن بافت استخوان می شوند را مهار می کند. مطالعات عیناً نشان می دهد که مصرف چای سبز با بهبود سلامت و استخوان سازی در ارتباط مستقیم است.
جهت آگاهی بیشتر در مورد چای سبز و خواص آن به قسمت چای سبز در بخش خواص مواد غذایی رجوع نمایید.
رژیم غذائی مدیترانه ای با روغن زیتون
این رژیم غذائی شامل ۵/۳ قاشق سوپ خوری روغن زیتون و سرم استئوکلسین
(serum osteocalcin) است که اثر محافظتی روی استخوان دارد.
قدرت جادوئی روغن زیتون در استخوان سازی چیست ؟
به نظر می رسد که این قدرت، ناشی از اولئوروپین (Oleuropein) موجود در روغن زیتون است که نوعی پلی فنل ((polyphenol می باشد. اولئوروپین باعث تحریک سلول های استئوبلاست (osteoblast cells) می شود که این سلول ها خود در تشکیل استخوان و جلوگیری از پوکی استخوان مفید هستند.
جهت آگاهی بیشتر در مورد روغن زیتون و خواص استثنایی آن در درمان انواع بیماری ها به قسمت روغن زیتون در بخش خواص مواد غذایی رجوع نمایید.
جو دو سر
مصرف جو دو سر به از بین رفتن علائم یائسگی کمک شایانی می نماید. جو دو سر، سرشار از ویتامین B1، سلنیوم و فیبر است که همه این مواد در کم شدن علائم یائسگی شناخته شده هستند.
جهت آگاهی بیشتر در مورد جو دو سر و خواص آن در درمان انواع بیماری ها به قسمت روغن زیتون در بخش خواص مواد غذایی رجوع نمایید.
مصرف کلسیم و منیزیم
از آنجا که زنان پس از سن ۵۰ سالگی در معرض ابتلا به پوکی استخوان قرار دارند ، لذا مصرف کلسیم بعد از ۵۰ سالگی ضروری است . مصرف روزانه کلسیم برای زنان بالای ۵۰ سال به مقدار ۱۲۰۰ میلی گرم توصیه می شود. از بهترین منابع کلسیم ، شیر، ماست و پنیر هستند که متاسفانه برای دارندگان گروه های خونی A و O مضر هستند و دارندگان این گروه های خونی جهت جذب کلسیم، می بایست اسفناج ، بروکلی و لیمو ترش تازه را جایگزین لبنیات نمایند. دقت فرمائید که ورزش کردن به جذب هر چه بهتر کلسیم مصرفی کمک می نماید.
منیزیم در سبزیجات، آجیل، انواع لوبیا و حبوبات یافت می شود. از آنجاکه زنان یائسه بیش از سایرین در معرض ابتلا به بیماری های قلبی هستند، لذا مواد معدنی، نقش اساسی در سلامت ماهیچه ها و قلب دارند.
مصرف منیزیم بسیار مهم است. مصرف روزانه ۳۲۰ میلی گرم منیزیم در زنان بالای ۵۰ سال توصیه می شود. شما می توانید با خوردن ۲/۱ فنجان سبوس جو دو سر که حاوی ۳۳۰ میلی گرم منیزیم است آن را تامین کنید. کدو حلوائی ، اسفناج ، برنج قهوه ای ، سویا و توفو از دیگر منابع منیزیم هستند.
پیروی از روشهای سالم زندگی
پس از یائسگی، تغییر در سطح استروژن، سلامت عمومی زنان را تحت تاثیر قرار می دهد.
پیروی از روشهای سالم زندگی در این دوران بسیارمهم است. از استعمال دخانیات پرهیز کنید، حرکات ورزشی را به طور مرتب انجام دهید، زیرا باعث پائین نگه داشتن وزن و کاهش خطر بالا رفتن کلسترول و ابتلا به بیماری قلبی می گردد.
خوراکی هائی را مصرف کنید که دارای فیبر زیاد و چربی کم هستند، به خصوص غلاتی مانند جو دو سر و برنج قهوه ای که خطر حمله قلبی را نیز کاهش می دهند.
توجه داشته باشید که کتاب “مبارزه با یائسگی با علم گروه خونی” که یکی دیگر از کتابهای آقای دکتر آدامو است، در دست ترجمه می باشد و به زودی در اختیار شما عزیزان قرار خواهد گرفت.
