ورزشهایی که باعث از بین رفتن استرس میشوند، به شکلهای فیزیکی، ذهنی، روحی و یا ترکیبی از هر سه حالت (یوگا) هستند.
هر چه برای جسم شما مفید باشد، برای ذهنتان نیز مفید خواهد بود و برعکس. تمرینات فیزیکی از مهمترین راههای رفع استرس هستند. وقتی که جسم خود را بهطور مرتب تمرین میدهید، به راحتی استرس را کنترل و مدیریت میکنید و هر چه جسم و فیزیک شما شکل بهتری به خود میگیرد، سلامت ذهنتان نیز به همان اندازه افزایش مییابد.
وقتی که خود را به صورت فیزیکی سامان میدهیم، بدنمان نوعی ماده شیمیایی به نام اندورفین ترشح میکند که ماهیتی شبیه مسکن دارد. این مسکن بدون آنکه هیچگونه عوارض جانبی داشته باشد، به ما احساس خوشی و لذت میدهد.
در مدیریت استرس، حتی کمترین میزان ورزش نیز تأثیرگذار است. فکر نکنید که اگر نمیتوانید خود را به بهترین حالت تناسب اندام برسانید، پس تلاشتان بیهوده خواهد بود. چیزی که شما را تحریک میکند تا کاری را بیشتر و بیشتر انجام دهید، این است که ابتدا آنرا کم کم انجام دهید.
ورزشهای ذهنی – جسمی
یوگا، جزء ورزشهای جسمی و ذهنی است که باعث افزایش انعطافپذیری و قدرت بدن میشود و اگر با تکنیکهای صحیح تنفس همراه باشد، به ریلکس شدن و احساس رضایت و خوشبختی میانجامد. ورزشهایی که استرس را از بین میبرند و نیاز به تحرک زیاد ندارند و هم زمان ذهن و جسم را درگیر میکنند، شامل تمرینات مدیتیشن و تنفسهای عمیق است و هر دو مورد باعث کاهش فشارخون میشوند.
در روزهایی که ورزش نمیکنید، کار دیگری انجام دهید تا از استرسهایتان کاسته شود؛ مثلاً از مزایای ماساژ درمانی و رایحه درمانی بهرهمند شوید. سلامت شما موضوع بسیار مهمی است. اینکه وقت زیادی را صرف بهدست آوردن سلامت بیشتر کنید، اصلاً احمقانه نیست. شما وقتی که انرژی لازم برای مراقبت از خود نداشته باشید، چگونه خواهد توانست از دیگران مراقبت کنید. تناسب اندام را برای خود در اولویت قرار دهید. ورزش کردن نه تنها باعث کاهش و از بین رفتن استرس میشود، بلکه در درمان افسردگی و دلشوره و نگرانی نیز بسیار مؤثر است.
زندگی هر یک از ما پر از مسائلی است که ایجاد استرس میکنند. استرسِ کار، مراقبت از کودکان، استرس مخارج و هزینهها و … بنابراین بیش از هر چیز دیگری سلامت افراد را به خطر میاندازد؛ زیرا نه تنهایی سیستم دفاعی بدن را تضعیف میکند و خطر حملات و بیماریهای قلبی را افزایش میدهد. همچنین باعث افزایش کلسترول، قندخون، افزایش وزن و مشکلات پوستی میشود. انجام حرکات ورزشی نه تنها جسم و روح شما را سبکتر و راحتتر میکند، بلکه کمک میکند تا شبها راحتتر بخوابید و زندگی را بیشتر دوست داشته باشید.
درعین حال که استرس باعث بروز بسیاری بیماریها میشود، بسیاری از بیماریها نیز با خود استرس به همراه دارند؛ مثل درد فیزیکی، عدم شرکت در فعالیتها، احساس تنهایی و منزوی شدن و بسیاری چیزهای دیگر.
هر فرد با شرایط مناسب خود ورزش میکند:
کاهش استرس با تمرینات ساده کششی و یا انجام حرکات ایروبیک میسر خواهد بود. برخی افراد از یک پیادهروی ساده، حتی به تنهایی لذت میبرند. برخی دیگر دوست دارند به همراه دیگران ورزش کنند. ورزش کردن در کنار دیگران بیشتر به کاهش استرس کمک میکند و مسلماً پیادهروی کردن در دل طبیعت بسیار تأثیرگذارتر از پیادهروی در خیابانهای شلوغ است.
ایروبیک و حرکات کششی
هر گونه حرکت ورزشی که باعث خون رسانی بهتر به تمام قسمتهای بدن شما شود (مثل ایروبیک)، باعث ترشح آندورفین و کاهش استرس میشود، بنابراین قبل از شروع ورزش بهتر است راجعبه قلب خود و آسیبهایی که ممکن است برخی از ورزشها به آن وارد کنند، با پزشک مشورت کنید معمولاً پیادهروی کردن برای هر فردی سالم و بیخطر است. هر روز 15 دقیقه سعی کنید کمی تندتر راه بروید. همین مقدار نیز به شما کمک میکند تا خود را از شر تنشهای روزمره زندگی رها سازید.
برخی افراد معتقدند که غیر از ایروبیک، انجام حرکات کششی تأثیر فوقالعادهای در این زمینه دارد. انجام حرکات کششی قبل از شروع ایروبیک بسیار مهم است، زیرا از احتمال بروز آسیبهای ناشی از حرکات ایروبیک میکاهد. حرکات کششی باعث تحریک گیرندههای سیستم عصبی بدن میشوند و تولید هورمون استرس را کاهش میدهند. در ضمن باعث سفت شدن عضلات و افزایش جریان خون به آنها میشوند.
ورزش و حفاظت از مغز
افراد مسن که ورزش نمیکنند، در معرض حملات خاموش و پنهان هستند که باعث برخی آسیبهای کوچک مغزی میشوند و این آسیبها کم کم منجر به از دست رفتن حافظه میگردند. با ورزش کردن احتمال بروز این آسیبها تا 40 درصد کاهش مییابد. مغز ما نیز همانند عضلات بدن نیاز به تمرین مرتب و همیشگی دارد تا سالم بماند و علیرغم پیری و کهولت سن، فرسوده نشود.
محرکهای ذهنی و ورزشهای فیزیکی هر دو تأثیرات مثبت زیادی روی مغز دارند. مغز ما خود را کم کم با شیوه همیشگی زندگیمان سازگار میکند. مغز انسان حتی با وجود پیری باز هم میتواند نورونهای جدید بسازد. فعالیت فیزیکی باعث افزایش این عملکرد مغز میشود و به ساخت نورونهای جدید میانجامد. فعالیت فیزیکی جریان خون را در مغز افزایش میدهد، زیرا با ورزش و تحرک ضربان قلب و تنفس تندتر میشود و خون با سرعت بیشتری در تمامی بدن به حرکت در میآید.
با افزایش جریان خون در مغز، اکسیژن و گلوکز بیشتری به آنجا میرسد. ورزشهایی که باعث افزایش اکسیژن در مغز میشوند، میتوانند به حفظ و بهبود مهارتهای ذهنی کمک کنند. بهترین این ورزشها، پیادهروی است. افرادی که بهطور مرتب ورزش و پیادهروی میکنند، بسیار کمتر دچار حملات و سکتههای قلبی و مغزی میشوند.
علاوه بر تمام مزایایی که برای ورزش کردن برشمردیم، میتوان به بهبود روحیه و خلق و خو نیز اشاره کرد.
فعالیت فیزیکی به ما کمک میکند تا از افسردگی به شیوههای مختلف رها شویم. بالا رفتن دمای بدن هنگام ورزش کردن به آرامش بیشتر افراد منجر میگردد. با ورزش کردن حس اطمینان به خود و عزت نفس افزایش مییابد و در مجموع اخلاقیات بهبود مییابند. تمرینات ذهنی نیز تأثیر مثبتی در جلوگیری از فرسودگی و زوال ذهن دارد.
در جایی که امکان ورزش کردن فراهم نیست، میتوانید ذهن خود را به شکلهای دیگری هم ورزش دهید. مثلاً مسیر محل کار تا خانهتان را تغییر دهید. سعی کنید دندانهایتان را با دست دیگرتان مسواک بزنید، ترانههایی که دوست دارید و آنها را از حفظ شدهاید، با کلمات و جملات دیگر برای خود بخوانید، شعرها را تغییر دهید و هر کار دیگری که ایجاد تغییر در ذهن شما میکند و آنرا به فعالیت بیشتر وا میدارد، انجام دهید.