رزماری و خواص آن
رزماری با نام علمی (Rosmarinus officinalis) ، گیاهی خشبی و چند ساله از خانواده نَعناعیان یا لب گشادگان (Lamiaceae) است که دارای برگ هایی معطر ، سوزنی شکل و همیشه سبز است. به این گیاه رومارَن یا اِکلیل کوهی نیز گفته می شود. رزماری بومی منطقهٔ مدیترانه است و گل هایی در رنگ های سفید ، صورتی ، بنفش و یا آبی دارد. ارتفاع این گیاه به 1.5 تا 2 متر می رسد.
از گیاه رزماری به عنوان یک گیاه تزئینی در باغ ها استفاده می شود. این گیاه دارای مصارف آشپزی و پزشکی بسیاری است. از برگ های رزماری به عنوان طعم دهنده برای خوشمزه کردن غذاها و به خصوص گوشت بره ، گوشت خوک ، گوشت مرغ و بوقلمون استفاده می شود.
رزماری غنی از آهن ، کلسیم ، منیزیم ، فسفر ، پتاسیم ، سدیم ، روی ، فیبر و ویتامین های A ، C و B6 است. رزماری بدون کلسترول بوده و بسیار کم کالری است.
رزماری دارای موادی است که برای تحریک سیستم ایمنی بدن ، افزایش گردش خون و بهبود گوارش مفید است. همچنین ، رزماری حاوی ترکیبات ضد التهابی است که ممکن است برای کاهش شدت حملات آسم مفید باشند. بعلاوه ، رزماری موجب افزایش جریان خون به سر و مغز و در نتیجه بهبود تمرکز می گردد.
از روغن رزماری می توان برای تسکین دردهای ناشی از نقرس ، روماتیسم و بیماری نورالژی (Neuralgia) ، یعنی درد در یک یا چند عصب ، استفاده کرد. همچنین می توان از روغن این گیاه قبل و بعد از تمرینات ورزشی برای شل کردن عضلات سفت شده استفاده کرد.
استعمال خارجی عصاره رزماری بر روی پوست سر نیز موجب تحریک پیاز مو و جلوگیری از طاسی زودرس و ایجاد شوره سر می شود. تحقیقات بر روی موش های آزمایشگاهی نشان داده است که استعمال خارجی رزماری حتی ممکن است موجب رویش مجدد مو در انسان گردد.
چای رزماری نیز درمانی طبیعی برای سردرد های عصبی ، سرماخوردگی و افسردگی است.
خواص گیاه رزماری به شرح زیر می باشند :
• مبارزه با رادیکال های آزاد به دلیل داشتن آنتی اکسیدان های فراوان
• بهبود هضم
• تقویت حافظه و تمرکز
• بهبود عملکرد شناختی
• محفاظت از سیستم عصبی
• جلوگیری از سکته مغزی و بیماری هایی مانند پارکینسون و آلزایمر
• جلوگیری از پیری مغز
• دارای خاصیت ضد التهابی و درمان التهاب
• دارای خاصیت ضد سرطانی و کاهش خطر ابتلا به سرطان
• جلوگیری از تکثیر سلول های سرطان خون و سینه
• جلوگیری از ایجاد تومور
• دارای خاصیت ضد میکروبی و مبارزه با عفونت
• درمان مشکلات معده و روده
• درمان و پیشگیری از زخم معده
• تحریک تولید مایع صفراوی و محافظت از کبد
• جلوگیری از تخریب لکه زرد چشم و آب مروارید
• حفظ دید مطلوب و حفظ غشاهای مخاطی و پوست سالم به دلیل داشتن ویتامین A
• سنتز کلاژن و تقویت سیستم ایمنی بدن به دلیل داشتن ویتامین C (کلاژن ، پروتئین ساختاری اصلی در بدن است که برای حفظ یکپارچگی رگ های خونی ، پوست ، اندام ها و استخوان ها مورد نیاز است.)
• سنتز و ترمیمDNA و RNA و جلوگیری از بروز نقایص مادرزادی در مغز و ستون فقرات نوزاد به دلیل داشتن ویتامین B
• درمان و پیشگیری از آسم
• درمان و پیشگیری از گرفتگی سرخرگ ها
مصرف رزماری برای زنان باردار یا شیرده و افرادی که دارای فشار خون بالا ، زخم معده ، بیماری کرون (نوعی بیماری التهابی روده) یا کولیت زخمی (نوعی بیماری التهابی روده بزرگ) هستند ، مناسب نمی باشد و مصرف بیش از حد آن ممکن است منجر به بروز علائم زیر گردد :
• استفراغ
• اسپاسم (گرفتگی)
• کما
• اِدِم ریوی (جمع شدن مایع در ریه ها)
• سقط جنین
مصرف رزماری ممکن است با داروهای زیر تداخل داشته باشد :
• داروهای ضد انعقاد مانند وارفارین ، آسپرین و کلوپیدوگرل
• داروهای مورد استفاده برای درمان فشار خون بالا از جمله لیزینوپریل ، کاپتوپریل و اِلاروپریل
• داروهای تنظیم کننده قند خون و ضد دیابت
• داروهای مدر (تداخل رزماری با داروهای مدر ممکن است موجب کم آبی بدن شود.)
• لیتیوم
