خواص روغن کنجد

روغن کنجد :

روغن کنجد در بین روغن‌های خوراکی به ملکه‌ی روغن‌ها مشهور است. دانه کنجد بیشترین میزان روغن را در بین دانه‌های ‏روغنی دیگر داراست اما با وجود این تولید آن بسیار کمتر از دانه‌های دیگر نظیر سویا، آفتابگردان و گلرنگ است‎.

روغن کنجد به عنوان یک روغن با قیمت و کیفیت بالا شناخته می‌شود. این روغن بیشترین مقاومت و ماندگاری را در بین ‏روغن‌های خوراکی با درصد بالای چربی غیراشباع دارد. نوع لیگنان و آنتی اکسیدان‌های طبیعی موجود در این روغن ‏باعث بروز مقاومت بسیار بالا در برابر اکسیداسیون و خواص فیزیولوژیکی ارزشمند روغن کنجد شده است‎.

ترکیب اسیدهای چرب روغن کنجد به گونه‌ای است که برای هر سه مصرف سرخ کردن، پخت و پز و سالاد قابل استفاده ‏است‎.‎

خواص روغن کنجد :

‎* ‎کاهش دهنده سطح کلسترول بد خون‎(LDL) ‎ و افزایش جذب کلسترول خوب (HDL)

‎* ‎کاهش فشارخون در افراد مبتلا به فشار خون بالا‎

‎* ‎جلوگیری از سرطان‌های سینه، پروستات و سرطان‌های دستگاه گوارش‎

‎* ‎جلوگیری از تصلب شرایین و بسته شدن عروق‎

‎* ‎جلوگیری از بروز سکته قلبی‎

‎* ‎جلوگیری از بروز آب مروارید‎

‎* ‎شفافیت و لطافت پوست به دلیل غنی بودن از ویتامین ‎ E

‎* ‎مناسب برای سرخ کردن به دلیل مقاومت بالای حرارتی‎

‎* ‎کاهش ابتلا به بیماری پارکینسون‎

‎* ‎جلوگیری از بیماری‌های مفصلی و آرتروز‎

‎* ‎خواص آنتی اکسیدانی فوق‌العاده به دلیل وجود دو ماده شیمیایی‎ sesamol ‎و‎ sesamin. ‎آنتی اکسیدان‌ها با رادیکال‌های ‏آزادی که به سلول‌ها آسیب می‌رسانند و به روند پیری سرعت می‌بخشند مقابله می‌کند‎.

‎* ‎ویتامین‎ E ‎موجود در آن از بیماری آلزایمر جلوگیری می‌کند‎.‎

خواص ذکر شده در مورد روغن کنجد بدین معنا نیست که شما آزادید هر چه قدر که می‌خواهید از آن در طی یک روز ‏استفاده کنید. به خاطر داشته باشید که کالری همه‌ی روغن‌ها یکسان است؛ یعنی هر ۵ گرم آن که معادل یک قاشق چای ‏خوری می‌شود چیزی در حدود ۴۵ کیلوکالری انرژی دارد‎.‎

‎* ‎روغن کنجد تحریک پذیری غشاء مخاطی را کم می‌کند. این روغن برای درمان سرفه، یبوست، آرتریت و پوست خشک ‏توصیه می‌شود‎.

‎* ‎مصرف مرتب آن اضطراب را کاهش می‌دهد، گردش خون را تقویت می‌کند، مانع اختلالات عصبی می‌شود و سیستم ‏دفاعی بدن را تقویت می‌کند‎.

‎* ‎مصرف روغن کنجد، نشاط آور است، هوشیاری ایجاد می‌کند، دردهای مزمن و گرفتگی عضلات را کاهش می‌دهد‎.

‎* ‎ویتامین‎ E ‎موجود در آن به رشد مو سرعت می‌بخشد‎.

‎* ‎برای افرادی که از کم خونی و سرگیجه رنج می‌برند مفید است‎.

‎* ‎مصرف موضعی این روغن، پوست را نرم و لطیف می‌کند‎.

‎* ‎خاصیت ضدقارچی و ضدباکتریایی دارد‎.

‎* ‎غرغره کردن آن، باکتری‌ها، از جمله باکتری‌های سرماخوردگی از بین می‌برد‎.

‎* ‎محافظ طبیعی در برابر اشعه‌ی فرابنفش به حساب می‌آید‎.

‎* ‎مانع شوره‌ی سر می‌شود‎.

‎* ‎از پوست در برابر کلر موجود در آب استخر محافظت می‌کند‎.

‎* ‎ماساژ با روغن کنجد انعطاف پذیری مفاصل را زیاد می‌کند‎.

‎* ‎بریدگی‌ها و جراحت‌های سطحی را درمان می‌کند‎.

‎* ‎پوست صورت به خصوص اطراف بینی را سفت می‌کند و مانع بزرگ شدن منفذهای پوستی صورت می‌شود‎.

‎*‎از بروز آکنه جلوگیری می‌کند‎.‎

خواص شیمیایی :

ترکیب اسیدهای چرب روغن کنجد :

روغن کنجد به گروه اسیدهای اولئیک‎ – ‎لینولئیک متعلق است. این روغن کمتر از ۱۵ درصد اسید چرب اشباع دارد که ‏بیشترین آن پالمیتیک و استئاریک و بیش از ۸۵ درصد مجموع اسیدهای چرب آن غیراشباع است. اسید اولئیک و اسید ‏لینولئیک بیش از ۸۰ درصد کل اسیدهای چرب روغن کنجد را تشکیل می‌دهند‎.

برخلاف روغن‌های گیاهی دیگر در این گروه، درصد اسید اولئیک روغن کنجد حدود ۴۵‏‎ ‎درصد و اسید لینولئیک آن حدود ‏‏۴۰ درصد از مجموع کل اسیدهای چرب آن می‌باشد‎.‎

استرول ها ‎(sterols)‎ :

روغن کنجد در مقایسه با سایر روغن‌های گیاهی، مواد غیرقابل صابونی (حدود ۲ درصد) بیشتری دارد. مواد غیرقابل ‏صابونی شامل استرول ها، تری ترپن‌ها و تری ترپن الکل‌ها، توکوفرول ها و لیگنان‌های کنجد می‌باشد. روغن کنجد یکی از ‏منابع غنی استرول های گیاهی(فیتواسترول) می‌باشد. فیتواسترول ها یا استرول های گیاهی رقیب کلسترول در جذب هستند. ‏بنابراین مصرف فیتواسترول موجب کاهش کلسترول خون و در نتیجه جلوگیری از حملات قلبی و عروقی می‌شود‎.

فیتواسترول ها و به طور خاص بتا سیتوسترول، از رشد سلول‌های سرطان کولون، سرطان پروستات و سرطان سینه نیز ‏جلوگیری می‌کنند‎.‎

توکوفرول ها ‎(Tocopherols)‎ :

شهرت روغن کنجد به خاطر مقاومت در برابر اکسید شدن آن است. یکی از دلایل این مقاومت بیش از حد به خاطر وجود ‏توکوفرول در این روغن است و میزان آن در روغن کنجد ۱۲۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم است. گاما توکوفرول بیشترین میزان ‏موجود در روغن کنجد را شامل می‌شود و پس از آن دلتا و آلفا هستند که حدود ۵ درصد توکوفرول موجود در روغن را ‏شامل می‌شوند. در بین اقسام مختلف ایزومرهای توکوفرول، گاما توکوفرول قوی‌ترین آنتی اکسیدان موجود در روغن‌ها ‏می‌باشد‎.

روغن کنجد تحریک پذیری غشاء مخاطی را کم می کند. این روغن برای درمان سرفه، یبوست، آرتریت و پوست خشک ‏توصیه می شود.

این خاصیت آنتی اکسیدانی، ماندگاری این روغن را در برابر حرارت در مقایسه با روغن‌های دیگر بسیار افزایش داده است.‎ ‎مقاومت اکسیداتیو روغن کنجد در برابر حرارت ۱۱۰ درجه سانتی‌گراد ۱۷٫۵ ساعت می‌باشد که این روغن را در دسته ‏روغن‌های با مقاومت بالا قرار می‌دهد‎. ‎همچنین نقطه دود این روغن ۲۲۶ درجه سانتی‌گراد می‌باشد. شایان ذکر است مقاومت ‏حرارتی روغن‌های مخصوص سرخ کردنی در همین دما حداکثر ۱۴ ساعت می‌باشد. لذا از این روغن می‌توان در مصارف ‏سرخ کردنی عمیق با طیب خاطر استفاده نمود‎.‎

نکته‌ی مهم :