توضیح کلی
برونشیت مزمن عبارت است از التهاب مزمن و تخریب لوله‌های نایژه‌ای، با یا بدون حضور عفونت فعال. این بیماری به طور شایع با سیگار کشیدن ارتباط دارد.
علایم شایع
سرفه مکرر، یا حمله سرفه‌های پشت سر هم
تنگی نفس
ضخیم بودن خلط و مشکل در تخلیه آن با سرفه. میزان و تولید خلط بسته به وجود یا عدم وجود عفونت، متغیر است.
علل
تحریک یا عفونت مکرر لوله‌های نایژه‌ای، که موجب می‌شود لوله‌های نایژه‌ای ضخیم شده، فضای درون آنها که محل عبور هوا است باریکتر شده، و خاصیت ارتجاعی آنها کاهش یابد. مواد تحریک‌کننده عبارتند از موارد آلرژی‌زا، آلودگی هوا و دود سیگار
عوامل افزایش‌دهنده خطر
سیگار کشیدن (بزرگترین عامل خطر)
هرگونه بیماری ریوی که باعث کاهش مقاومت شده باشد.
سابقه خانوادگی بیماری سل یا سایر بیماری‌های دستگاه تنفسی
قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا
تغذیه نامناسب
چاقی
زندگی در خانوار یا محله شلوغ
پیشگیری
سیگار نکشید. سیگار کشیدن مهمترین عامل خطری است که می‌توان از آن اجتناب کرد.
از قرار گرفتن در معرض دودها یا بخارات تحریک‌کننده در محیط خودداری کنید.
در صورت بروز عفونت تنفسی، سریعاً به پزشک خود مراجعه کنید.
عواقب مورد انتظار
برونشیت مزمن معمولاً با درمان خوب می‌شود، اگر سیگاری نباشید و بیماری مزمن زمینه‌ساز مثل نارسایی احتقانی قلب، برونشکتازی، یا بیماری سل نداشته باشید.
اگر سیگاری هستید و آن را ترک نکنید، یا مبتلا به یک بیماری مزمن زمینه‌ساز باشید، برونشیت مزمن معمولاً امید به زندگی را کاهش می‌دهد.
عوارض احتمالی
ذات‌الریه مکرر
بیماری انسدادی مزمن ریه، که علاج‌ناپذیر است. خصوصیات آن عبارتند از تنگی نفس مزمن، بنفش شدن لب‌ها و ناخن‌ها، و نهایتاً ضرورت استفاده از اکسیژن
درمان
اصول کلی
– بسیاری از بیماری‌های ریوی و قلبی علایمی مشابه با علایم برونشیت مزمن دارند. با کمک آزمایشات تشخیصی می‌توان این بیماری‌ها را رد کرد و به تشخیص رسید.
– با درمان، بیماری خوب نمی‌شود، اما علایم بیماری تخفیف یافته و از بروز عوارض جلوگیری می‌شود.
– سیگار کشیدن را ترک کنید.
– اگر در جایی زندگی یا کار می‌کنید که آلودگی هوا شدید است، حتی‌المقدور از آن اجتناب کنید یا آلودگی آن را کاهش دهید. به فکر تغییر شغل و نصب سیستم تهویه مطبوع فیلتردار و با قابلیت کنترل رطوبت در منزل خود باشید.
– از قرار گرفتن در معرض تغییرات دمایی ناگهانی یا هوای سرد و مرطوب خودداری کنید.
– اگر کارهایی مثل فریاد زدن، بلند خندیدن، گریه کردن، و فعالیت بدنی باعث بروز حملات سرفه شوند، از آنها خودداری کنید.
– روش تخلیه نایژه و تنفس عمیق را یاد بگیرید و اجرا کنید.
– زیر پایه‌های جلویی تخت را در حدود 5/12 سانتی‌متر بالا آورید.
داروها
از داروهای ضد سرفه استفاده نکنید؛ این داروها باعث بدتر شدن برونشیت مزمن می‌شوند.
آنتی‌بیوتیک‌ها برای مبارزه با عفونت مزمن یا مکرر
اکسپکتورانت‌ها برای نرم و رقیق کردن ترشحات
داروهای گشادکننده نایژه برای باز کردن لوله‌های نایژه‌ای
امکان دارد برحسب مورد، داروهایی برای درمان افسردگی یا اضطراب شدید تجویز شوند.
هیچ گونه محدودیتی برای آن وجود ندارد. مصرف مایعات را به 10-8 لیوان آب در روز افزایش دهید تا ترشحات ریوی رقیق‌تر شوند.
رژیم غذایی
رژیم غذایی هیچ محدودیتی ندارد. جهت حفظ ضخامت ترشحات ریه روزانه 8 تا 10 لیوان آب نبوشید.
در این شرایط به پزشک خو مراجعه نمایید
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان علایم برونشیت مزمن را دارید.
– اگر تب یا استفراغ رخ دهد.
– اگر در خلط خون ظاهر شود.
– اگر درد سینه افزایش یابد.
– اگر تنگی نفس حتی در حالت استراحت یا هنگامی که سرفه نمی‌کنید، وجود داشته باشد.
– اگر خلط علی‌رغم تلاش برای رقیق کردن آن ضخیم‌تر شود.
